J izzax politexnika instituti «iqtisodiyot va menejment» kafedrasi «sifat menejmenti» fanidan

SHtrixli kodlash tovar haqidagi ma’lumotni markalash va kodlashning eng muhim turi hisoblanadi.

SHtrixli kodlash g’oyasi 1930-yillarda Garvardbiznes maktabida (AQSH) tug’ildi. Tizim dastlab AQSHda temir yo’l vagonlarini identifikatsiyalash uchun amaliyotda qo’llanildi.

SHtrixli kod - bu tovarga yoki uning upakovkasiga shtrixli yoki raqamli belgi ko’rinishida qo’yiladigan tovar belgisi.

CHet elda tovar upakovkasida shtrixli kodning mavjud bo’lishi majburiy talabga aylandi. Uni bajarmagan savdo tashkilotlari tovarlardan voz kechishi mumkin yoki o’zining raqobatbardoshligini yo’qotadi.

SHtrixli kod almashinib keladigan turli kenglikdagi qora (shtrixlar) va oq (bo’sh qolgan joy) polosalardan iborat. Polosalar o’lchamlari standartlashtirilgan. SHtrixli kodlar maxsus optik qurilma - skanerlar bilan solishtirib ko’rish uchun mo’ljallangan. Skanerlar shtrixlarni va raqamli kodni ochib, tovar haqidagi ma’lumotni kompbyuterga kiritadi.

Tovarni raqamlash standartlarining tovarlarni kodlash uchun xizmat qiladigan bir necha turlari mavjud. Ayniqsa EAN (European Article Numbering) kodlari tez-tez qo’llaniladi:

•