Изланувчилар online илмий-амалий

 

---

377 
 
ФИТОНЦИДЛАРДАН ФОЙДАЛАНИБ САБЗАВОТЛАРНИ САҚЛАШ 
1
Хакимов М.У, 
2
Сотволдиев А.Б 
1
Фарғона политехника институти ООТ кафедраси қ.х.ф.н доценти, 
2
М8-19 ООХ гурух магистранти 
Инсон ҳаётида ташқи муҳитнинг энг асосий омилларидан бири бу 
овқатланишдир. Овқат – бу органик ва ноорганик моддалар йиғиндиси 
бўлиб, инсонни ташқи муҳитдан оладиган ва тўқималарни тузилиши ҳамда 
тикланишга сарфланаётган энергияни тўлдиришга хизмат қилади. 
Меёрлаштирилган овқатланиш қонуниятларига кўра, овқатланиш 
рационидаги айрим моддалар пропорциялари аниқланиб инсон 
организмидаги барча алмашинув жараёнлари йиғиндисини акс эттиради. 
Бунда инсон кунлик рациондаги оқсил, ёғ, улеводлардан ташқари 
витаминлар, макро ва микроэлементлар, пектин, клетчатка каби моддаларга 
бўлган эхтиёжини қондириши лозим. Бу эса инсонни кунлик истеъмол 
рационида сифатли мева-сабзавотларни йил бўйи давомида истеъмол 
қилинишини таъминлашдан иборат. Маълумки мева-сабзавотлар мавсумий 
бўлиб, уларнинг мўл-кўллигини маълум муддат давом этади ва қолган 
пайтларда уларни сифати пасаяди ва қимматлаб, ҳамма хам етарли миқдорда 
истеъмол қила олмайди. Ушбу муаммоларни ечиш учун эса сабзавотларни 
сақлаш бўйича олиб борилаётган илмий-тадқиқотларни ўтказишни 
жадаллаштириш мақсадга муофиқдир. Биз ўз илмий тадқиқот ишимизда 
сабзавотларни сақлашда фитонцидларни қўллаш бўйича тадқиқотлар 
ўтказишни мақсад қилиб қўйдик. Фитонцидлар бу ўсимликлар ишлаб 
чиқарадиган антимикроб моддалардир. Улар асосан учувчан моддалар бўлиб, 
бактерицид хусусияти эса ишлов берилаётган маҳсулот сатҳига ёки масса 
билан тўғридан-тўғри контакт қилганда намоён бўлади.
Ма’лумки сақланиш вақтида мeваларда ҳар-хил биокимёвий жар аёнлар 
давом этади. Масалан, кимёвий таркибидаги қуруқ моддалар борган сари 
кўпайиб боради, лeкин бу кўпайиш асосан сувни парланиши ва қуруқ 
моддани концeнтрациясининг кўпайишига олиб кeлади.