Iziologiya anatomiya, sitologiya, gistologiya va, ayniqsa, biokimyo hamda biofizika bilan uzviy bogʻlangan; u fiziologik jarayonlarni tushuntiri isha kimyoviy va fizik metodlar hamda tushunchalardan foydalanadi. Fiziologiya

NIZOMIY NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI SIRTQI (MAXSUS SIRTQI) BO`LIMINING 5111700 - BOSHLANGICH TAL`IM VA SPORT-TARBIYAVIY ISH (MAXSUS SIRTQI) TALABASI KARIMOVA IRODANING YOSH FIZIOLOGIYASI VA ANATOMYASI FANIDAN

JAVOBLARI

21-вариант

1-топшириқ. Атамаларга оид мазмунни изохланг.
Физиология ____
Fiziologiya (yun. physis — tabiat va ...logiya) — organizmlar va ular qismlari, sistemalari, organlari, toʻqimalari va hayot faoliyatini oʻrganadigan fan. Oʻrganish obʼyektiga binoan, odam (qarang Odam), hayvonlar (qarang Hayvonlar fiziologiyasi) va oʻsimliklar fiziologiyasiga boʻlinadi (qarang Oʻsimliklar fiziologiyasi). Fiziologiya. anatomiya, sitologiya, gistologiya va, ayniqsa, biokimyo hamda biofizika bilan uzviy bogʻlangan; u fiziologik jarayonlarni. tushuntiri isha kimyoviy va fizik metodlar hamda tushunchalardan foydalanadi. Fiziologiya — psixologiya, tibbiyot va veterinariya fanlarining nazariy asosi. Fiziologiya umumiy, solishtirma (evolyutsion) va xususiy (amaliy) Fiziologiyaga boʻlinadi. Umumiy Fiziologiya barcha tirik materiya faoliyatining asosiy qonuniyatlari, uning tashqi muhit taʼsiriga . javob reaksiyasini, tirik obʼyektlarning notirik tabiatdan farq qiladigan xususiyatlarini oʻrganadi. Solishtirma Fiziologiya hayvonlar organizmi fiziologik funksiyasini filogenetik (qarang Filogenez) va xususiy rivojlanish (qarang Ontogenez) orqali oʻrganadi. Xususiy Fiziologiya organizmlar, birinchi navbatda odam organizmi hayot faoliyatining qonuniyatlarini tashqi muhit sharoiti bilan bogʻlab oʻrganadi. Shu sababdan xususiy Fiziologiya mehnat fiziologiyasi, sport Fiziologiyasi, yosh Fiziologiyasi, ovqatlanish Fiziologiyasi, kosmik Fiziologiya kabi fanlarga ajratiladi. Sogʻlom organizmda kechadigan jarayonlarni oʻrganadigan normal Fiziologiya va kasal organizmdagi jarayonlarni oʻrganadigan patologik Fiziologiya xam farq qilinadi

Ўсиш
O 'sish deganda tana hujayralarining ko'payishi natijasida tirik organizm oichamlarining ortishi, ya’ni bo'yning cho'zilishi, og'irlikning ortishi tushuniladi. O'sish qatorida hujayrada ularning bajaradigan vazifasining ortishi jarayoni kuzatiladi. Bu rivojlanish jarayonidir. Rivojlanish deganda o'sayotgan organizm to'qima, hujayra va organlarining shakllanishi, ya’ni bola organizmi hujayralarining takomillashib, o'smirlik va yetuk yoshdagi odamlarga xos bo’lgan bir muncha murakkab tizimlarga ega bo'lishiga aytiladi. Bunga, voyaga yetgan davrdan boshlanadigan qarish jarayonlari ham kiradi va qoidaga binoan, organizmni qayta rivojlanishi boshlanadi.

Органлар системаси

Organlar sistemasi. Yuqorida ta’kidlab o‘tilgan to'qimalar organlami tashkil etadi. Har qaysi organ tarkibiga bir necha xil to'qima kiradi. Har bir organ organizmda ma’lum bir vazifani bajarishga moslashgan bo‘ladi. Bir-biri bilan uzviy bogiangan va organizmda bitta umumiy vazifani bajaradigan organlar sistemaga birlashtiriladi. Masalan, og‘iz bo'shlig'i, halqum, oshqozon, ichaklar va ovqat hazm qilish bezlari ovqat hazm qilish sistemasini tashkil etadi. Evolyutsiyon taraqqiyotning birmuncha yuqori pog‘onasida joylashgan hayvonlarda ovqat hazm qilish, nafas olish, ayirish, tayanch - harakat. qon aylanish, nerv va boshqa bir qancha organlar sistemalari rivojlanadi.

Рефлекс Stereotipik (bir xil sharoitda teng) tirik organizmning repelatorlari va asab tizimi nazorati ostida yashash uchun tirik organizmning reaktsiyasi. Reflekslar asab tizimi bilan ishlaydigan ko'p tarmoqli organizmlarda refleks yoy orqali amalga oshiriladi . Refleks asab tizimining asosiy shakli