Ызбекистон республикаси олий ва

Dumaloq yog‘ochni saqlash. Dumaloq yog‘och materiallari ГОСТ 9014.0-85 

ga  ko‘ra  daraxt  turlarining  chidamliligi  bo‘yicha  (saqlaganda  hasharotlar 

zamburug‘lar bilan shikastlanishi va yorilishga chidamligi bo‘yicha) ikkita - chidamli 

va chidamsiz klasslarga ajratiladi. 

Yilning  issiq  vaqtlarida  yog‘ochlar  omborlarda  hasharotlar,  zamburug‘lardan 

shikastlanmasligi  hamda  yorilmasligi  uchun  saqlashning  turli  usullari  va  maxsus 

himoya  vositalaridan  foydalanib  saqlanadi.  Dumaloq  yog‘och  materiallarni 

omborlarda  shtabellar  tarzida  saqlashning  (ГОСТ 9014.0-85) nam  va quruq usullari 

mavjud.  Nam  usulda  tilish,  yo‘nish  hamda  randalash,  shuningdek,  kon  ustunlari  va 

balanslar tayyorlash uchun mo‘ljallangan dumaloq yog‘och materiallari saqlanadi. 

Nam usul yog‘och namligini po‘stloqda butun issiq davr mobaynida saqlashni 

ta’minlashi  lozim.  Nam  usulda  saqlash  va  himoya  qilishga:  yog‘och  po‘stlog‘ini 

shilmasdan,  g‘o‘lalarni  zich  taxlab,  toretsini  zamazka  bilan  himoyalab,  toretslarini 

---

 

11 

soyaga  qaratib,  shtabellar  orasidagi  intervalni  berkitib,  muzlatib  va  qor  bostirib, 

yomg‘irda va suv bostirib saqlash kiradi. Saqlashning u yoki bu usuli ishlab chiqarish 

imkoniyatlariga  qarab  tanlanadi.  Dumaloq  yog‘och  materiallarni  zich  shtabellar 

tarzida  saqlaganda  mexanizatsiyalashtirilgan  sun’iy  yomg‘ir  qurilmasi  yordamida 

yomg‘ir yog‘dirib (suv purkab) turiladi. Havo temperaturasi ko‘tarilib, mo‘’tadil issiq 

sharoit  vujudga  kelishi  bilan  (havo  temperaturasi  5°С  va  undan  yuqori 

ko‘tarilganida)  yog‘ochlar  sun’iy  yomg‘ir  bilan  namlab  turiladi.  Nina  bargli  daraxt 

yog‘ochlarini  saqlashda  purkaladigan  suvning  yarmidan  ko‘pini  g‘o‘la  va 

g‘o‘lachalarning toretsiga qaratib purkash lozim. 

Yog‘och namligini saqlashning qo‘shimcha usullaridan biri yog‘och toretsiga 

namlikka  chidamli  zamazka  surkashdir.  Namlikni  saqlash  zamazkasini  surkashdan 

oldin yog‘och materiallarining toretslari muzdan, qordan va loydan tozalanadi hamda 

quritiladi. 

Yog‘ochni namligini doim saqlash uchun suv bostirish usulidan foydalaniladi. 

Yog‘och  materiallari  kemalar  qatnaydigan  va  yog‘ochlar  oqiziladigan  daryolarning 

suvli  bo‘shliqlarida,  hovuzlarda,  ko‘lmaklarda  hamda  suv  bilan  sun’iy  to‘ldirib 

turiladigan  havzalarda  suvga  cho‘ktirib  saqlanadi.  Sun’iy  hovuzlarga  yogochlar  suv 

quymasdan avval joylashtiriladi. 

Quruq yo‘llardan keltirilgan po‘sti tozalangan va dumaloq holatda ishlatishga 

mo‘ljallangan  yog‘och  materiallari  quruq  usulda  saqlanadi.  Quruq  usulda  yog‘och 

materiallari qator-kator qilib shtabellarga taxlanadi, toretslari bo‘yoq bilan bo‘yalnb, 

soyada saqlanadi. 

Yog‘ochlarnn  saqlash  va  himoyalash  vosntalari  yog‘och  materiallarining 

turiga  qarab  ularning  zamburug‘lar,  hasharotlarga  hamda  yorilishiga  chndamliligini 

hisobga olib tanlanadi.