Ызбекистон Республикаси Олий ва

Sinov savollari: 

1.  Xalq xo„jaligidagi ahamiyati, hosildorligi. 

2.  Dunyo dehqonchiligida va respublikamizda bug„doyning ekin maydonlari qancha? 

3.  Qattiq va yumshoq bug„doyning tavsifi. 

4.  “Kuchli bug„doy” nima va uning ahamiyati. 

5.  Bug„doyning navlari. Ikki faslli navlari. 

6.  Bug„doyning formalari. Biologik xususiyatlari. 

7.  Bug„doy agrotexnikasi. 

 

Javdar, arpa, suli. 

 

Xalq  xo‘jaligidagi  ahamiyati.  Botanik  va  biologik  tavsifi.  Navlari. 

Agrotexnikasi. 

 

Kuzgi  javdar  asosan  oziq-ovqat  ekinlaridan  biri  hisoblanadi.  Javdar  unidan 

yuqori kaloriyali, ta‟mi yaxshi bo„lgan non yopiladi. Javdar doni va un tortish sanoati 

chiqindilari  chorva  mollari  uchun  kuchli  ozuqa  hisoblanadi.  O„zbekistonda  javdar 

asosan  oraliq  ekin  sifatida  ekiladi.  Dehqonchilikda  javdar  bug„doyga  nisbatan 

kechroq ekila boshlangan. Javdar 11 mln. gektar yerga ekiladi. Hosildorligi gektariga 

1,5-4,5  t  ga  teng,  ko„k  massa  hosili  15-25  t.  ga  teng.  Javdarning  kuzgi  va  bahorgi 

navlari  bo„ladi.  O„zbekistonda  bahorgi  javdarning  Vaxshskaya-116  navlari 

ekilmoqda. 

---

 

37 

Javdar  13  turni  o„z  ichiga  olgan  Secale  L.  avlodiga  kiradi.  Uning  bitta  turi-

ekma  javdar  turi  Secale  sereale  L  ekiladi.  O„zbekistonda  bahorgi  javdarning 

Vaxshskaya-116  navlari  ekilmoqda.  Kuzgi  javdarning  navlariga-  Vyatka, Vyatka-2, 

Saratovskaya  krupnozyornaya,  Gibridnaya-2  ko„p  tarqalgan.  Yangi  navlariga  Belta 

kiradi.  Belorussiya  dehqonchilik  ilmiy  tekshirish  institutida  chiqarilgan  serhosil 

navdir. 1000 ta donining vazni 43-49 g keladi.