Ызбекистон Республикаси Олий ва

 

Tuproqning mexanik tarkibi 

Turli o„lchamdagi zarrachalarning foiz  hisobidagi nisbiy  miqdoriga tuproqning 

mexanik tarkibi deyiladi.  

Fizik  loyning miqdoriga qarab nomlash. 

qum -         0-10                                     

qumloq -    10-20           

yengil qumloq- 20-30   

o„rta qum 30-45 

og„ir qumoq 45-60 

yengil loy - 60-75 

o„rta loy - 75-85 

og„ir loy  



 85 kattasi. 

 

Dala  sharoitida    tuproqning  mexanik  tarkibi  2  xil  -  ho„l  va  quruq  shnur  qilib, 

qo„lda ezib puflab aniqlanadi. 

 

Tuproq strukturasi 

---

 

22 

Tuproq    har  xil  katta-kichiklikdagi  va  turli  shakldagi  agregatlarga    ajralishiga 

tuproq strukturasi deyiladi. Har bir profilning o„ziga xos strukturasi bo„ladi. Ular bir-

birlaridan, suvga  chidamliligi, o„lchamlari  tuzilishlari bilan farqlanadi. 

Strukturalar 

1. Kubsimon 

2. Prizmasimon           

3. Plitasimon  bo„lib bu yana bir necha turga bo„linadi. 

Eng yaxshi struktura yong„oqsimon, marjonsimon strukturalar, yaxshi donador 

ham deb  yuritiladi. 

Tuproq strukturasi o„lchamiga qarab  

makrostruktura     - 7 - 10 mm  

mikrostruktura    - 0,25 mm  

mezostrukturalarga bo„linadi 0.25-7,0 mm 

Strukturalarni  yaxshilash    uchun  polimerlar,  K-9,K-4:ASAK-Na    ASAK-  K: 

FAAN  -  Na    FAAN  -K    lar  bor.  Tuproqning  yuza  qismiga      sepilib  tuproq  

sturkturalarni  mustahkamlaydi suvga  chidamliligini oshiradi. 

 Chirindigi  boy  bo„lgan    tuproqlarning  strukturasi  yaxshi,    donador,  

marjonsimon bo„ladi.