Ызбекистон республикаси олий ва ырта

биринчидан
, корхонанинг барча бўлим ва хизматлари 
мажбуриятлари ва жавобгарлигини аниқлашга имкон беради, 
иккинчидан
, 
уларни корхона истиқболи билан шуғулланиш ҳамда корхона мақсадларини ва 
уларга эришиш йўлларини аниқлашга мажбур қилади, 
учинчидан
, корхона 
фаолиятининг муҳим йўналишлари бўйича кўрсаткичларни белгилаб беради, 
тўртинчидан 
эса, корхонанинг бозордаги кутилмаган ўзгаришларга янада 
мослашувчан ва тайёр қилиб қўяди. 
Бироқ шундай бўлсада, бизнес-режани банк ёки бошқа муассасалар 
томонидан корхонанинг иқтисодий ҳолатини яхшилаш ва унинг ишлаб чиқариш 
7
Экономика предприятия. Под ред. проф. Грузинова В.П.- М.: «ЮНИТИ», 1998 

---

36 
салоҳиятидан унумлироқ фойдаланиш ташланган қутқариш воситаси деб 
тушунмаслик керак. Гап шундаки, турли маслаҳатчилар, банкирлар, 
ҳуқуқшунослар, молия хизматчилари, бухгалтерлар ва бошқалар режада бизнесни 
кўрсатиш учун турли нуқтаи назарга эга бўладилар. Айнан шу жиҳат бизнес-
режани корхонанинг оддий режаларидан фарқли қилиб қўяди. Шу сабабли бизнес-
режани ишлаб чиқиш биринчидан, қоғозда қолиб кетмасдан амалиётда 
қўлланиши, иккинчидан, экспертиза томонидан рад қилинмаслиги ва учинчидан, 
фойданинг ўсиши ва корхонанинг умумий молиявий ҳолати яхшиланишига хизмат 
қилиши мақсадида ўзига алоҳида эътибор ва чуқур ўйлаб чиқилган ёндашув талаб 
қилади. 
4.2. Бизнес-режани тайёрлаш босқичлари 
 
Мавжуд илмий ва услубий адабиётлар бизнес-режани ишлаб чиқиш учун 
ягона тўғри йўл йўқлигига алоҳида эътибор қаратади. Бизнес-режанинг 
таркиби, тузилмаси, кўрсаткичлари ва бошқа жиҳатлари одатда корхонанинг 
ҳажми (қуввати), йўналиши, иқтисодий ва молиявий ҳолати, шунингдек, гап ўз 
ишини энди бошлаётган тадбиркор ёки фаолият юритаётган корхона ҳақида 
бораётганлигига боғлиқ бўлади. Агар гап барча ташвишлар ўз ишини бошлаш 
ва бунинг учун зарур бўлган бошланғич капитални, жумладан, банк кердитлари 
ҳисобига шакллантириш билан боғлиқ бўлган тадбиркорлик ҳақида борса, 
бизнес-режанинг мазмуни ва уни тайёрлаш босқичлари маълум бир (умумий) 
кўринишга эга бўлиши, янгиликлар киритиш ёки банкротлик ёқасида турган 
корхона ҳақида борадиган бўлса бошқа кўринишга эга бўлади. Шундай 
бўлсада, ҳар қандай бизнес-режада танланган бизнес концепцияси очиб 
берилувчи, таклиф қилинаётган маҳсулот, иш ёки хизматларниг ўзига 
хослигини тавсифловчи, шунингдек, истиқболда олиниши лозим бўлган фойда 
(даромад) ва бизнесни кенгайтириш акс эттирилувчи бўлимлар мавжуд бўлади. 
Хўжалик амалиётининг далолат беришича, умуман режалаштириш, ва 
хусусан бизнесни режалаштириш икки босқичда амалга оширилади.