Ызбекистон республикаси олий ва ырта

4-labaratoriya ishi: Urta umumta'lim maktablari,akademik litsey va kasb-xunar kollejlarida informatika fanini ukitishda kullaniladigan dasturiy ta'minot

Darsning maksadi: Urta umumta'lim maktablari va urta maxsus maktablarida amaliy va labaratoriya mashgulotlarini olib borish uchun kullaniladigan dasturlar bilan tanishishi xamda ular bilan ishlash malaka va kunikmasini xosil kilish.

Dars jixozlari: IBM va PENTIUM tipidagi kompyuter sinflari, Bazali dasturiy ta'minotlar

Metodik kursatmalar

Xozirgi paytda urta umumta'lim va urta maxsus maktablarida IBM,PENTIUM va Pravets rusumli kompyuterlar urnatilgan bulib, informatika fanini ukitish jaraenida bazali dasturiy ta'minotlardan foydalanilmokda.

DTS ga kura, urta umumta'lim maktablarida yangi dastur va darsliklar buyicha dars jaraeni olib borilmokda va 8-sinfda yil davomida 34 soat xamda 9-sinfda esa 68 soat ajratilgan bulib, jami 102 soat utiladi. Shuning uchun bugungi kunda mavjud va ukuv dasturi talabiga javob olish maksadida dars jaraenining samaradorligini oshiruvchi dasturiy ta'minot taxlilini kurib chikamiz. Dars jaraenining DTS talabiga javob beradigan natijani olish uchun kuyidagi bazali ta'minot bulishi zarur:

• 
  IBM va Pravets rusumli kompterlar uchun muljallangan OT lar(MS DOS , DOS3.3 va grafikli kobiklar:WINDOWS 3.1,3.11);
  
• 
  Klaviatura bilan ishlash malaka va kunikmasini xosil kilish uchun muljallangan klaviatura trejerlari (KLAV-Pravets uchun, BABYTAPE-IBM uchun);
  
• 
  Matnlar bilan ishlashga muljallangan sodda muxarrirlar(Pravets: RED,IBM: LEXICON,MULTIEDIT,REFIS,FOTON,CHWRITER);
  
• 
  Grafikli ma'lumotlar bilan ishlashga muljallangan grafikli muxarrirlar(IBM: FANTA,Pravets: Grafred);
  
• 
  Jadvalli ma'lumotlarni kayta ishlash uchun muljallangan elektron jadvallar(SUPERCALK-IBM uchun);
  
• 
  Ma'lumotlar bazasi bilan ishlashga muljallangan dasturlar(KARAT(FOXBASE +),REBUS(DBASE +), FOXPRO,CLIPPER-IBM uchun);
  
• 
  Kompyuter yerdamida dasturlar tuzib,masalalar yechish uchun muljallangan dasturlash tili(Beysik dasturlash tili);
  
• 
  Kompyuter kurilmalari va ularning ishlash prinsipini namoyish etuvchi va urgatuvchi dasturlar(IBM:-ENIGMA);
  
• 
  Arxivatorlar(PKZIP,PKUNZIP, .ARJ, .RAR dasturlari);
  
• 
  Antivirusli dasturlar(Dr Web,AdINF dasturlari);
  
• 
  MS DOS ot xakida ma'lumot berish va bilimni tekshirish uchun muljallangan dastur(MAGISTR);
  
• 
  MS DOS ot kobiklari(NC-NORTON COMMANDER,VC-VOLKOV COMMANDER);
  
• 
  Kobiklar bilan ishlashni namoyish etish va bilimlarni tekshirishga muljallangan dastur(NC DEMO);
  
• 
  Fanlar buyicha test savollarini kiritish va ukuvchilarning bilim darajasini tekshirish uchun muljallangan dastur(TST_PDK dasturi)
  

Urta maxsus maktablari urta umuta'lim maktablarining davomi sifatida olingan bilimlarni yanada rivojlantirish va chukurlashtirish maksadida kuprok kasbiy va maxsus yunalishlar karaladi.Shuning uchun xam urta maxsus maktablarida jami umuta'lim fanlari sifatida 160 soat ajratilgan bulib, jumladan 120 soat xajmda “Informatika asoslari” fani uchun, kolgan soat esa “Axborot texnologisi” deb nomlangan fanga ajratilgan. Bu fanlarni talab darajasida ukitish uchun kuyidagi dasturiy ta'minot bulishi lozim:

• 
  Xar kanday kompyuterning asosi bulgan OT lar(WINDOWS-95,98,2000,2002.,MILENIUM,XP,2000 professional);
  
• 
  WINDOWS OT ofisslari(WORD,EXCEL,POWER POINT,ACCESS);
  
• 
  Xizmatchi dasturlar;
  
• 
  Arxivatorlar(WINZIP,WINRAR,WINARJ dasturlari);
  
• 
  Antiviruslar(KASPERSKIY,ANTIVIRTUAL dasturlari);
  
• 
  Elektron aloka bilan ishlashga muljallangan dastur(OUTLOOK EXPRESS);
  
• 
  Internet bilan ishlashga muljallangan dastur(INTERNET EXPLORER);
  
• 
  Sodda grafikli muxarrirlar(PAINT,IMAGE dasturlari);
  
• 
  Murakkab shakldagi grafikli muxarrirlar(PHOTOSHOPE,COREL DRAW dasturlari);
  
• 
  Codda matnli muxarrirlar(WORDPAD dasturi);
  
• 
  Dasturlash tillari(TURBO PASCAL,TURBO SI);
  
• 
  Fanlarni ukitishga muljallangan urgatuvchi dasturlar tuplami.
  

Yukorida karalgan dasturlar kompyuterda mavjud bulsa, dasturda kursatilgan barcha mavzularni tulik va kizikarli tarzda olib borish imkoniyati mavjud.