Ызбекистон республикаси маданият ва спорт ишлари вазирлиги

II-боб. ТадҚиҚот услублари ва уни ташкил Қилиш.


2.1. Тадқиқот услублари

Олдинга қўйилган вазифаларни ҳал этиш учун қуйидаги услублардан фодаланилади.

-илмий услубий адабиётларни ўрганиш ва таҳлил қилиш;
-кросс югурувчиларни мусобақа ва машғулотлар фаолияти давомида педагогик кузатишларни олиб бориш;
- тадқиқотнинг кузатиш ва тажриба алмашиш услублари;
-математик статистика услублари ўртача арифметик қиймат (Х) ўрта квадрат оғишлар, ўзгарувчанлик коэффиценти гуруҳлар ва кузатишлар ўртасидаги фарқни Студент усули (t, P) билан аниқланади.


2.2. Илмий-услубий адабиётларни ўрганиш ва таҳлил қилиш

Ушбу услуб тадқиқот ишни ҳамма вазифаларини ҳал этиш учун фойдаланилди ва тадқиқот вазифаларини олдинга қўйиш ҳамда олинган натижаларни мухокама этишда асосий услуб бўлиб хизмат қилади.

Адабиётларни таҳлил қилиш жараёнида кросс югуришни ташкил қилиш ва мусобақаларни ўтказиш ва спорт разряларини ва тоифалар талабларини бажариш тартибларини илмий назарий тахлил этилди.
2.3. Педагогик кузатишлар кросс югурувчиларни мусобақага тайёрлаш жараёнини динамикасини таҳлил қилиш

Педагогик кузатишлар укувчи-ёшларнинг кросс югурувчиларни мусобақаларга тайёрлаш, мусобақа низомини ишлаб чикишга ҳамда спортчиларга тоифа беришга куйиладиган талабларни урганилди.

2.4. Тадқиқотнинг ташкил этилиши.
2010-2011 йил ноябр, апрел ойларида БУСМ-4 ўрта масофага югурувчиларининг тайёрлов даврида бажарган юкламаларини кузатиш ва таҳлил олиб борилди.
Юклама машғулот шиддати ва хажмини ошириш мақсадида тажриба гуруҳи енгил атлетикачилари умумий чидамлиликни тарбиялаш учун ишлаб чиқилган меъёрларни қўлладилар, бундан ташқари 1000 м, 2000 м, 3000 м, 5000 м, 8000м максофага югуриш тестлари ишлаб чиқилди.
Унинг асосини юкламалар хажми, йўналиши, ихтисослашганлиги ва кординацион мураккаблиги бўйича меъёридан фойдаланган ҳолда чидамлиликни тарбиялашни (тезкор, кундалик ва босқични) ташкил этди. Максимал ва суб-максимал даражадаги зарбдор нагрузкалар таъсири олдидан ортостатик синовлар ўтказилди.
Шуғулланувчиларда тажриба бошида деярли барча кўрсатгичлар бўйича аҳамиятли даражада фарқи йўқ эди. Тажриба охирида тажриба гуруҳи кўрсатгичларини устунлиги ва фарқлар ишончлиги енгил атлетикада умумий чидамлиликни тарбиялашнинг таклиф қилаётган услубияти самарали эканлигини тасдиқлайди.