Ызбекистон Республикаси =ишло= ва сув хыжалиги вазирлиги

5- 
жадвал. 
 
Ҳосилли токзор оммавий селекция журнали. 
200___ й. 
32 

---

Хўжалик _______________ туман_____________________ 
Вилоят ______________________ фермер ______________ 
Майдон (квартал) ________________ селекционланадиган нав _____ 
____________ майдон га. _________ туплар сони минг дона_______ 
 
Оммавий 
селекция 
усули 
Тупларни 
санаб чиқиш 
усули 
қатор 
тартиб 
рақами 
Ажратилган 
туп белгилари 
Ёрлиқ ёки этикетка 
(картон)ларни 
шаклли ва миқдори, 
бўёқ ранги.
 
 
 
 
 
Оммавий селекция бўйича дафтардаги ёзув аниқ бўлиши керак. Ҳар 
бир майдон (квартал) учун, қаторларни қаердан саналиши ва қатордаги 
фақат мавжуд туплар ёки йўқ туплар жойини ҳам кўрсатиш аҳамиятли. 
Оммавий селекция журналидаги ёзувлар асосида ва этикеткалар сони, энг 
яхши стандарт узум навларидан қаламчалар тайёрлаш қатъий қоидасини 
белгилайди. (6-жадвал). 
 
 
 
6- 
жадвал 
Токзор майдонидаги туплардан қаламчалар тайёрлаш қоидаси. 
Токзор 
тоифаси ва 
она токзор 
Соф навлиги, 
% 
Тупнинг умумий 
ҳолати ва 
ҳосилдорлиги 
қаламча 
тайёрлаш 
имконияти
Она токзор 100 
Тупнинг холати 
яхши, ҳосилдорлиги 
юқори 
Оммавий селекциянинг 
ток тупини ёмон 
белгиларига қараб, 
аниқлангандан кейин 
қаламчалар 
тайёрланади. 
I 
95 
Тупнинг ҳолати 
яхши, ҳосилдорлик 
юқори 
Токни апробация қилиш 
ва Оммавий 
селекциянинг ток 
тупини ёмон 
белгиларига қараб, 
аниқлангандан кейин 
қаламчалар тайёрла 
нади 
33 

---

II 
85 дан кам 
бўлмаганда
Тупнинг холати 
қониқарли, 
ҳосилдорилиги 
яхши 
Токни апробация қилиш 
ва Оммавий 
селекциянинг ток 
тупини ёмон 
белгиларига қараб, 
аниқлангандан кейин 
қаламчалар тайёрла 
нади
III 
Бошқа навлар 
аралашмаси 
асосий 
стандарт 
навнинг 15 % 
дан 
ортиғи 
ташкил этади. 
Тупнинг холати 
ёмон, навларни 
ўсиши кучсиз, 
касалликлар билан 
зарарланган. 
Апробация ва Оммавий 
селекциянинг ток тупини 
ёмон белгиларига қараб, 
аниқлангандан кейин 
қаламчалар тайёрла нади
Ток тупининг ўсиш кучи ва шаклига боғлиқлигидан бир гектарда ҳар 
хил миқдорда қаламчалар тайёрлаш мумкин. Битта тупдан ўртача 10-15 та 
ва гектаридан 10-15 минг дона қаламча олиш имкониятини таъминлайди. 

Топшириқ: 1. Саволларга ёзма жавоб беринг: 
а) қандай мақсадни кўзлаб токзор апробация ва оммавий селекция 
ўтказилади?. 
б) Она токзор бирламчи танлаш, селекцион ва клон она токзор ҳамда 
токзор элита майдони деганда нимани тасаввур этиш керак?. 
2.Токзорни қайси гуруҳга киритиш мумкин бўлади, агар токзор 
майдонида Андижон қораси 35% ва бошқа аралаш навлар ўсади, оқ 
тойифи навларидан қаламчалар тайёрлаш учун қайси усулда оммавий 
селекция ўтказиш талаб қилинади. 
Токзорда 95% қора кишмиш нави туплари ўсмоқда. Апробация ва 
оммавий селекция ўтказиш керак, агар керак бўлса қайси усулларда?