Ix-xii asrlarda o'zbek davlatchiligi, ijtimoiy-iqtisodiy hayot

IX asr boshlarida abbosiylar sulolasi hukmronlik qilib kelayotgan xalifalik davlatining ichki hayotida chuqur ziddiyatli jarayonlar yuz bera boshladi. Xalifa Xorun ar Rashid (786-809) vafotidan so'ng uning o'g'illari - Amin va Ma'munlar o'rtasida toju taxt uchun kurash kuchayib ketdi. Muttasil 4 yil (809-813) davom etgan bu murosasiz kurash natijasida Ma'mun g'alaba qozondi. Xurosonlik Toxir ibn Xusay Bog'dodni qo'lga kiritib bu g'alabaga o'z xissasini qo'shdi. Ma'mun xalifalik taxtiga ko'tarildi. Lekin 819-yilga qadar Bog'dodga bormay, Marvdan turib hokimiyatni boshqardi. Uning buyrug'i bilan Toxir ibn Xusayn xokimiyati  va Bog'dod harbiy garnizoni boshlig'i bo'ladi (819 yilga qadar). Ma'mun Marvdaligidayoq olimlar guruhini o'z atrofiga to'plagan edi. U 819 yilda Bog'dodga borgach, "Baytul xikma" (fanlar akademiyasi)ga asos soladi. Demak, bu fan maskanining negizini avvalo Turkistonlik olimlar tashkil etganlar.

• IX asr boshlarida abbosiylar sulolasi hukmronlik qilib kelayotgan xalifalik davlatining ichki hayotida chuqur ziddiyatli jarayonlar yuz bera boshladi. Xalifa Xorun ar Rashid (786-809) vafotidan so'ng uning o'g'illari - Amin va Ma'munlar o'rtasida toju taxt uchun kurash kuchayib ketdi. Muttasil 4 yil (809-813) davom etgan bu murosasiz kurash natijasida Ma'mun g'alaba qozondi. Xurosonlik Toxir ibn Xusay Bog'dodni qo'lga kiritib bu g'alabaga o'z xissasini qo'shdi. Ma'mun xalifalik taxtiga ko'tarildi. Lekin 819-yilga qadar Bog'dodga bormay, Marvdan turib hokimiyatni boshqardi. Uning buyrug'i bilan Toxir ibn Xusayn xokimiyati  va Bog'dod harbiy garnizoni boshlig'i bo'ladi (819 yilga qadar). Ma'mun Marvdaligidayoq olimlar guruhini o'z atrofiga to'plagan edi. U 819 yilda Bog'dodga borgach, "Baytul xikma" (fanlar akademiyasi)ga asos soladi. Demak, bu fan maskanining negizini avvalo Turkistonlik olimlar tashkil etganlar.
• Ma'mun xalifalik oldidagi katta xizmatlari evaziga Toxir ibn Xusaynni 821-yilda Xurosonga noib etib tayinlaydi. Shu tariqa, Toxiriylar davlati vujudga keldi va 873- yilgacha davom etdi. Uning poytaxti avval Marv, keyinchalik Eshinpur bo'ladi.