―ИҚтисодиёт‖ факультети



Download 6,58 Mb.
Pdf ko'rish
bet110/312
Sana22.02.2022
Hajmi6,58 Mb.
#101957
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   312
Bog'liq
Тўплам-конференция-Sayt-10.01.2019

 
Жами:
167 530,23 
100 
Манба: Ўзбекистон Республикаси Иқтисодиѐт вазирлиги маълумотлари. 
Мева маҳсулотлари экспортида мамлакатимиз 47 (жамига нисбатан 0,26 %) ва 
сабзавот маҳсулотлари экспорти бўйича 39-ўринни (жамига нисбатан 0,3 %) эгаллаб 
турибди.
Ўзбекистоннинг табиий-иқлим шаротлари мева-сабзавот маҳсулотлари 
етиштириш ва ички истеъмолдан ортган қисмини экспортга чиқариш учун қулай 
бўлишига қарамай, дунѐ экспортида 48 ўринни эгаллашимиз ҳали бу борада 
имкониятларимиздан етарли фойдаланмаѐтганимизни кўрсатади. Ўзбекистонда 
ишлаб чиқарилаѐтган мева-сабзавот маҳсулотларининг рақобат устунликлари, 
уларнинг кучли ва кучсиз томонлари экспортчи корхонанинг жаҳон бозорларига 
кириб бориш имкониятларига кучли таъсир кўрсатади.
Ўзбекистон агросаноат мажмуасида ишлаб чиқарилаѐтган озиқ-овқат 
маҳсулотларини жаҳон бозорларига экспорт қилиш имкониятлари ва уларнинг устун 
томонлари қуйидаги омиллар таъсирида шаклланади: 

Ўзбекистон 
табиий-иқлим 
шароитиларининг 
жаҳон 
бозорларида 
рақобатбардош бўлган пахта, мева-сабзавотлар ва бошқа қишлоқ хўжалиги 
маҳсулотлари етиштириш учун қулайлиги; 


196 
- мамлакатимизда етиштириладиган қишлоқ хўжалиги ва бошқа озиқ-овқат 
маҳсулотларининг ички истеъмолдан ортиқчалиги ва уларни жаҳон бозорларига 
экспорт қилиш имкониятлари мавжудлиги; 
- мамлакатимизда иссиқ кунларнинг эрта баҳордан токи декабр ойигача давом 
этиши республикамиз товар ишлаб чиқарувчиларини озиқ-овқат маҳсулотларини 
жаҳон бозорларига йил давомида узлуксиз етказиб берадиган ишончли ҳамкорга
айлантириш имкониятини бериши; 
- республикамизнинг тоғли ва тоғ олди ҳудудларида қўшимча мевазор ва 
узумзор боғлар барпо этиш учун етарли ер майдонлари мавжудлиги
- Ўзбекистон мева-сабзавотлари ва уларни қайта ишлаш асосида олинадиган 
озиқ-овқат маҳсулотлари хуш таъми, витаминлар ҳамда микроэлементларга бойлиги, 
шифобахш хусусиятлари ва чиройли кўриниши билан жаҳон бозорларида 
рақобатбардошлиги; 
- республикамиз аҳолисининг қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари етиштириш 
борасида асрлар давомида тўплаган бой билими, тажрибаси, малака ва кўникмалари 
мавжудлиги; 
- МДҲ (айниқса Россиянинг) мамлакатлари бозорларида ўзбек мева-
сабзавотларига талабнинг юқорилиги ва ушбу бозорлар сиғимининг катталиги;
- мамлакатимизда мева-сабзавотларни етиштириш, саноат усулида қайта 
ишлаш ва экспорт қилишга ҳукумат даражасида берилаѐтган катта эътибор ва 
имтиѐзларнинг мавжудлиги ва бошқалар. 
Мева-сабзавотлар 
экспорти 
соҳасидаги 
имкониятларимиз 
ва 
устун 
тарафларимиз билан бирга камчиликларимиз ва хатарлар ҳам мавжуд:
- жаҳон бозорларида мева-сабзавот маҳсулотларига қўйиладиган сифат 
стандартлари, техник, санитария, гигиеник, фитосанитария, экологик ва бошқа 
талабларни ISO ва Global GAP стандартлари доирасида мамлакатимизда жорий этиш 
етарли эмаслиги
- экспорт коридорларида инфратузилма объектлари, сервис ва транспорт-
логистика тизимлари ривожланишининг талаб даражасида эмаслиги; 
- божхона постларининг техник қуролланиши, юк ўтказиш, сақлаш ва хизмат 
кўрсатиш имкониятлари пастлиги; 
- мева-сабзавотчиликни механизациялаш даражасининг пастлиги, мева-
сабзавотлар ҳосилдорлигини нисбатан паст даражада қолаѐтганлиги; 
- мева-сабзавотларни узоқ сақлаш ва узоқ масофаларга ташиш имконияти 
юқори бўлган навлари, уруғликлар етишмаслиги;
- мева-сабзавотларни саралаш, калибровкалаш, чиройли қадоқлаш ва 
дизайнини яхшилаш бўйича ишларнинг қониқарсизлиги; 
- маҳсулотларни бир хил температурада сақлаб берувчи махсус совуткичли 
омборлар сиғимининг етарли эмаслиги; 
- мева-сабзавотларни узоқ масофаларга рефрежираторлар ѐрдамида ташиш 
тизими яхши йўлга қўйилмаганлиги; 
- кўпчилик фермерлар ва деҳқонларни жаҳон бозорларидаги нарх-наво ва 
рақобат муҳити, экспортни амалга ошириш тартиблари тўғрисида керакли билим ва 
кўникмалар ҳамда ишончли ахборотларга эга эмаслиги; 

республикада мева-сабзавот маҳсулотларини экспортга чиқаришга 
кўмаклашувчи консалтинг ва сервис хизматлари, инфратузилмалар етарли ривож-
ланмаганлиги ва бошқалар. 


197 
Экспортчи корхоналар, фермер хўжаликлари ва хусусий тадбиркорлик 
субъектлари маҳсулотларининг жаҳон бозорларидаги рақобатбардошлигини 
таъминлашда қуйидаги чора-тадбирларнинг амалга оширилиши муҳим: 
- экспортни давлат томонидан қўллаб-қувватлаш механизмларини янада ривож-
лантириш; 
- экспорт қилувчи корхоналарга маҳсулот тайѐрлаш ва сотиш харажатларини 
камайтиришда кўмаклашиш; 
- уларни ташқи бозор конъюнктурасидаги ўзгаришлар, истиқболли бозорлар, 
рақобатчилар тўғрисида маълумотлар билан таништириш; 
- транспорт-коммуникация тизимларини ривожлантириш ва янги транспорт 
йўлакларини очиш орқали транспорт харажатларини камайтириш
- иқтисoдиѐтнинг барча жабҳаларида рaқoбaтдoш ва илм талаб инновацион 
маҳсулотларни ишлаб чиқaришга мўлжaллaнгaн хaлқaрo стандартларни жорий этиш; 
- хорижий мамлакатлар билан замонавий теxнoлoгияларни стандартлаштириш, 
метрология ва сифатни сертификaция қилиш соҳасида ҳамкорлик қилиш кўлaмини 
янада кенгайтириш; 
- хaлқaрo стандарт талабларига мос равишда сифат устидан назоратни жорий 
этиш; 
- Ўзбекистон Республикасининг xoрижий мамлакатлар билан савдо – 
иқтисoдий ва молиявий ҳамкорликларни янада кучайтириш; 
- хaлқaрo транспорт коммуникацияларини ривожлантириш oрқaли экспорт 
товарларнинг транспортда ташиш xaрaжaтларини камайтириш. 
 
И.М. Исхаков - магистрант, ТГЭУ 

Download 6,58 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   106   107   108   109   110   111   112   113   ...   312




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish