1- жадвал.
2017 йилда Бухоро вилоятидаги фермер хўжаликларида айрим
ўсимликларнинг ҳосилдорлиги ( ц/га )*
Туман
(шаҳар)лар
Дон
Шундан
бошоқ-
ли дон
Ғўза Кар-
тошка
Саб-
завот
Полиз Мева Узум
Бухоро
59,6
59,6
34,0
219,9
221,7
193,7
150,8 174,9
Вобкент
60,3
60,3
36,9
233,4
204,0
212,6
216,2 125,3
Жондор
60,2
60,2
26,3
245,4
209,5
204,5
163,0 112,3
Когон
57,0
57,0
30,8
206,0
207,2
199,6
135,7 109,9
Олот
58,4
58,4
29,3
230,4
214,3
208,0
252,0 200,4
Пешкў
58,2
58,2
30,4
228,0
211,8
221,0
233,3 167,2
Ромитан
56,9
56,9
31,9
230,6
243,2
208,5
222,4 163,8
Шофиркон
57,0
57,0
26,8
221,8
215,7
190,1
242,8 122,3
Қоракўл
57,4
57,4
25,4
220,0
218,0
201,6
200,5 204,4
Қоровулбозор 50,9
50,9
21,6
249,7
241,3
216,2
205,8 189,6
Ғиждувон
56,0
56,0
31,0
240,0
207,6
188,0
235,7 148,6
Бухоро
шахри
57,6
57,6
34,4
141,6
240,8
174,1
113,5 70,3
Вилоятда
2017йил
57,5
57,5
29,7
224,7
219,7
205,7
198,8 144,9
2016 йил
57,1
57,1
30,6
219,0
214,6
205,1
189,7 152,3
* Жадвал Бухоро вилоят Статистика бошқармаси маълумотлари асосида
муаллифлар томонидан тайѐрланган.
Яъни, ҳосилдорлик вилоят ўртача кўрсаткичининг қарийб 73 фоизлик, илғор
Вобкент тумани кўрсаткичига нисбатан 58,5 фоизлик паст даражасида қарор топган.
Қоровулбозор фермер хўжаликларида 2017 йилда 5604 гектар ғўза (2 жадвал)
экилганлигини инобатга олсак, унда туман фермер хўжаликлари бўйича 2017 йилда
308
Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиѐевнинг Қишлоқ хўжалиги
ходимлари кунига бағишланган тантанали маросимдаги нутқи. 9 декабрь 2017 йил-
https://president.uz.
496
вилоятнинг ўртача ғўза ҳосилдорлигининг тафовути ҳисобидан бой берилган пахта
ҳажми (29,7ц/га-21,6ц/га=8,1ц/га)* 5604=4539,2 тоннани ташкил этган.
2-жадвал.
2017 йилда Бухоро вилоятидаги фермер хўжаликларда асосий қишлоқ
хўжалиги экинларининг майдони (га)*
Туман ва
шаҳарлар
Жами
Дон
экинлар
и
Ғўза
Картошка,
сабзавот-
полиз
экинлари
ем –
хашак
экинлари
Бухоро
17188
5428
8661
642
2457
Вобкент
18510
7095
9926
324
1097
Жондор
24079
6072
13945
816
3229
Когон
14579
4956
7036
156
2431
Олот
15988
5322
8470
419
1756
Пешкў
16582
5388
9670
500
1003
Ромитан
20658
6380
11968
236
2012
Шофиркон
19869
6548
9903
552
2700
Қоракўл
17869
6026
10118
498
1217
Қоровулбозор
14338
6235
5604
599
1900
Ғиждувон
16820
4640
10159
343
1678
Бухоро шахри
1063
230
204
368
261
Вилоятда
2017й.
197543
64320
105664
5453
21741
2016 й
199503
65422
107764
4977
21059
* Жадвал Бухоро вилоят Статистика бошқармаси маълумотлари асосида
муаллифлар томонидан тайѐрланган.
Мазкур йўқотиш илғор Вобкент тумани кўрсаткичи билан таққослаганда: (36,9
ц/га -21,6 ц/га)= 15,3 ц/га)*5604 =8574,1 тонна пахтани ташкил қилади. Айтиш
жоизки, туманда ғўзанинг ҳосидорлиги анъанавий ҳолда паст даражада қарор топган.
Бунинг асосий сабаби Қоровулбозор туманидаги ер балл бонитетининг пастлигидир.
Бироқ, Қоровулбозор фермер хўжаликларида картошка, сабзавот, полиз ва чорва
озуқаси экинлари, мева ва узумдан юқори хосил олинмоқа. Шу боис, истиқболда
Қоровулбозор
туманини
дон,
полиз,
ва
чорва
озуқаси
етиштиришга
ихтисослаштирилган ҳолда ғўза экинини парваришидан тўла воз кечиш яхши самара
беради.
Қоровулбозор туманининг экин таркибида ғўза майдонини босқичма-босқич
камайтириб бориб, 2020 йилдан бошлаб уни майдонларини бошқа экинлар билан
алмаштиришга эришиш мақсадга мувофиқдир. Яъни яқин истиқболда Қоровулбозор
туманини чорвачилик маҳсулотлари, дон, хўраки полиз маҳсулотлари ишлаб
чиқаришга ихтисослаштириш дастурини ишлаб чиқиб, амалга ошириш яхши самара
бериш билан бирга фермер хўжаликларини даромадини ошиши ва ердан унумли
фойдаланишни таъминлаб, вилоятга полиз маҳсулотларни республикамизнинг бошқа
худудларидан ташишини сезиларли хажмда қисқартиради.
Бу эса, ўз навбатида Бухоро вилояти аҳолисига нисбатан пастроқ нархларда
мазкур туманда ишлаб чиқарилган қишлоқ хўжалиги маҳсулотларини етказиб
беришни таъминлайди. Яъни, маҳсулотларни ташиш масофаси қисқаради ва уларни
темир йўл орқали ҳам ташиш имкониятидан фойидаланилади.Бунинг учун бизнингча,
497
Қоробулбозор тумани фермер хўжаликлари экин майдонининг таркибини 2025
йилгача қуйидагича ўзгартириш мақбулдир (3-жадвал).
3-жадвал маълумотларидан кўриниб турибдики, 2019 йилдан бошлаб
Қоровулбозор тумани фермер хўжаликлари экин майдони таркибида ғўза майдони
қисқариб, 2020 йилда бу ерларда ғўза умуман экилмай уни ўрнида дон, полиз, чорва
озуқаси, картошка ва сабзавот экинлари майдонларини кенгайиши ўз аксини топган.
Туманда полиз ва чорва озуқаси экинлари майдонинг кескин кенгайтирилишига
биринчи сабаб ғўза ҳосилдорлигини пастлиги бўлса, кейингиси Қоровулбозорда
ишчи кучининг камлигидир.
Чунки, сабзовотларни туманда кўп экилиши, мутаносибан ишчи кучини
кўпайтиришни тақозо этади. Биз тавсия этаѐтган: полиз маҳсулотлари, картошка ва
чорва озуқасини етиштирилиши унчалик кўп меҳнатни талаб қилмайди. Шуни ҳам
таъкидлаш жоизки, Қоровулбозор тумани сув билан нисбатан яхшироқ таъминланган
ва тумандаги деҳқонлар полиз маҳсулотлари етиштириш бўйича бой тажрибага
эгадирлар.
Do'stlaringiz bilan baham: |