Иқтисод ва молия / экономика и финансы 2018, 6(114) абдуллаев илёс Султанович, Урганч давлат университети «Касбий таълим»

1-расм. Сервис тушунчасининг кенг ва тор маъноларда қўлланилиши.
15
ИҚТИСОДИЁТ НАЗАРИЯСИ ВА МАКРОИҚТИСОДИЁТ / 
ЭКОНОМИЧЕСКАЯ ТЕОРИЯ И МАКРОЭКОНОМИКА

---

ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ
2018, 6(114)
ганда мижозга кофе ичиш, журнал мутолаа қилиш 
таклиф этилса, бу сервис ҳисобланади (2-жад-
вал).
Шу ўринда айтиш жоизки, «сервис» «хиз-
мат»нинг таркибий қисми ҳисобланар экан, сер-
виснинг сифатини ошириш ҳам ўта муҳим маса-
лалардан ҳисобланади.
Истеъмолга яроқли мавжуд хизмат ва сервис 
турлари иқтисодиётда иштирок этадиган ва ишти-
рок этмайдиганларга бўлинади, бошқача айтганда 
иқтисодий ва потенциал хизматлар. Иқтисодий 
хизматлар инсон томонидан бошқа бир инсонга 
кўрсатилган хизматлар, потенциал хизматлар эса 
мавжуд лекин ҳали кўрсатилмаган хизматлар 
ҳисоб ланади.
Умуман олганда, хизмат ва сервис тушунчала-
рининг моҳиятини англашда ягона қабул қилинган 
яхлитлик йўқ, улар маъно жиҳатдан бир-бирини 
тўлдиради. Бу икки иқтисодий категорияларни 
бир-биридан фарқлашда доимо иқтисодчи олим-
лар орасида ўзаро зиддиятлар пайдо бўлиб 
келмоқда. Шундай бўлса-да, кўпчилик иқтисодчи 
олимлар томонидан эътироф этилганидек, хизмат 
тушунчаси нисбатан кенгроқ маънони ифода-
лайди ва буни назарий жиҳатдан тўлиқ асослашга 
ҳали кўп илмий изланишлар талаб этилади.
2-жадвал. Хизмат ва сервис тушунчаларининг фарқли хусусиятлари
1
.
Фарқ қилиши
Хизмат
Сервис
Қамраб олиш даражасига кўра
Умумий
Хусусий
Тақдим қилинишига кўра
Бевосита
Билвосита
Тақдим қилинадиган вақти
Товар ёки хизмат сотилаётган 
пайтда
Товар ёки хизмат сотилишидан 
олдин ёки кейин
Фойдалилик хусусияти
Иқтисодий фойда келтиради
Иқтисодий фойда келтириши ҳам 
келтирмаслиги ҳам мумкин