Иқтисод ва молия / экономика и финансы 017, юлдашев нурбек Нормуродович, Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги «Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари»

ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ
2017, 7
Хулосалар
Мақолада ёритилган масала бўйича 
қуйидаги хулосаларга келинди:
– меҳнатга лаёқатли аҳоли сони прогно-
зини ҳисоблаш бўйича аниқ ва пухта ишлаб 
чиқилган методология мавжуд эмас, таҳлил 
қилинган методологияларда ҳам баъзи жуъ-
зий камчиликлар бор;
– мамлакатни ижтимоий-иқтисодий ри -
вож лантириш дастурларини ишлаб чи қишда 
аҳоли таркибидаги соф меҳнатга лаёқатлилар 
сони прогнозини аниқлаш муҳим тадбирлар-
дан эканлиги аниқ. Яъни аҳолини иш билан 
таъминлаш ҳамда бандлик масалаларида 
ушбу кўрсаткичнинг аҳамияти катта;
– аҳоли сони ва ёш-жинсий таркибини 
прогнозлаштириш ҳам меҳнатга лаёқатли 
аҳоли сони прогнози каби муҳим аҳамиятга 
эга тадбирдир, бу келажакда ишлаб 
чиқиладиган аҳоли турмуш даражасини 
ривожлантириш дастурлари учун муҳим;
– мақолада ёритилган муаммонинг ечими 
якуний эмас, уни янада такомиллаштириш ва 
келгусида ушбу мавзу доирасидаги тадқиқот 
ишларида қисман қўллаш мумкин;
– юқоридаги хулосалардан келиб чиққан 
ҳолда, чуқур тадқиқ этилган ва амалиётда 
кенг қўллаш мумкин бўлган методик қўлланма 
ишлаб чиқиш зарур.
2­жадвал. Ўзбекистон Республикасида меҳнат ёшидаги соф меҳнатга лаёқатли аҳоли сонининг 
прогноз кўрсаткичлари.
№
Кўрсаткичлар 
2015
(стат.)
2016
(прогноз)
2017
(прогноз)
2018
(прогноз)
2019
(прогноз)
2020
(прогноз)
1
Жами аҳоли (минг киши)
31 022,5
31 545,8
32 152,4
32 690,5
33 250,4
33 797,2
2
Меҳнатга лаёқатли 
ёшдагилар (минг киши)
19 044,0
19 280,6
19 484,7
19 667,7
19 856,0
20 017,3
3
16 ёшга ўтаётганларни 
қўшиш (киши)
534 567
528 976
513 392
500 228
520 530
497 660
4
60 ёшга кирган эркаклар 
ва 55 ёшга кирган 
аёлларни айириш (киши)
235 160
251 581
267 303
274 407
288 556
291 720
5
16-59 ёшдаги эркаклар ва 
16-54 ёшдаги вафот этган 
аёллар сонини айириш 
(киши)
42 168
42 335
42 894
43 780
44 538
45 297
6
Меҳнатга лаёқатли ёшдаги 
мигрантлар сонини 
айириш ёки қўшиш 
(киши)
-26006
-27 923
-28 386
-28 780
-29 112
-29 383
7
Жами меҳнатга лаёқатли 
ёшдагилар сони, 7=2+3-4-
5±6 (минг киши)
19 327,3
19 543,6
19 716,3
19 878,5
20 072,4
20 207,5
8
Меҳнатга лаёқат ёшидаги 
ишламайдиган I ва II гуруҳ 
ногиронлари сонини 
айириш (киши)
315 333*
318120
321530
324500
327620
330280
9
Меҳнатга лаёқат ёшидаги 
соф меҳнатга лаёқатлилар 
сони, 9=7-8 (минг киши)
19 012,0
19 228,2
19 401,0
19 563,1
19 757,1
19 892,0
*
таянч йилдаги меҳнатга лаёқатли аҳоли таркибида ногиронлар улуши (фоизда) аниқлаб олиниб, 
кейинги прогноз йилларида ҳам худди шу улушни ўзгармас сон сифатида татбиқ этилди (таянч йилда 
ушбу тоифадаги аҳоли меҳнат ёшидаги аҳолининг 1,6 фоизини ташкил этган).
59
МЕҲНАТ БОЗОРИ ВА ИЖТИМОИЙ ҲИМОЯ / РЫНОК ТРУДА И СОЦИАЛЬНАЯ ЗАЩИТА

---