Иқтисод ва молия / экономика и финансы 017, юлдашев нурбек Нормуродович, Тошкент давлат иқтисодиёт университети ҳузуридаги «Ўзбекистон иқтисодиётини ривожлантиришнинг илмий асослари ва муаммолари»

ИҚТИСОД ВА МОЛИЯ / ЭКОНОМИКА И ФИНАНСЫ
2017, 7
YULDASHEV N.N. THE METHOD OF CALCULATION OF WORKING AGE POPULATION OF 
WORKING AGE FORECASTING
In the article the method of calculation of working age population of working age forecasting 
are provided. Implementing multiple methods and ways of calculation there are analyzed the 
working-age population size, determined the labour potential of the country, as well as its value 
in the future as one of the most important factors of socio-economic development.
Keywords: population, working age, working population, population under working age, 
population projections, cohort-component method, age interval, sex and age composition of 
the population, migration, migration balance.
Кириш
Демография фанлари тизимида кўп тад-
қиқ этиладиган тушунчалардан бири - 
меҳ натга лаёқатли аҳолининг ёш бўйича 
гуруҳланишидир. Ёш кесимида турли гуруҳ-
даги аҳоли мамлакат аҳолиси таркибида 
асосий ишлаб чиқарувчи куч ҳисобланади. 
Шунингдек, меҳнат бозорида асосий меҳнат 
потенциалини меҳнатга лаёқатли ёшдаги 
аҳоли ташкил этади. Аммо меҳнатга лаёқатли 
ёшдаги аҳоли таркибида соф меҳнатга 
қобилиятли аҳоли ана шу салоҳият дара-
жасини кўрсатувчи бирликдир. Яъни ушбу 
ёш гуруҳидаги аҳоли таркибида меҳнатга 
лаёқатли бўлганлар улуши қанчалик кўп 
бўлса, мамлакат иқтисодиёти учун самара 
шунчалик юқори бўлади. Шу нуқтаи-
назардан, аҳоли ижтимоий-демографик ёш 
гуруҳларидан бири — меҳнат ёшидагилар 
таркибида соф меҳнатга лаёқатлилар сонини 
ҳисоблаш, унинг истиқболдаги миқдори 
прог нозини ишлаб чиқиш ҳамиша долзарб 
масалалардан бири бўлиб қолаверади. 
Зеро, меҳнатга лаёқатли ёшдагиларнинг 
келажакдаги миқдори ҳудудларнинг истиқ-
болдаги ижтимоий-иқтисодий ривожла-
ниш йўналишларида муҳим роль ўйнайди. 
Шунингдек, ўша ҳудуд меҳнат бозорининг 
истиқболдаги ривожланишида меҳнат билан 
бандларнинг таркиби, миқдорини билиш, 
унинг прогноз параметрларини ҳисоблаб 
чиқиш асосий вазифалардандир.