Issn 2181-9580 toshkent davlat pedagogika universiteti ilmiy axborotlari ilmiy-nazariy jurnali

TOSHKENT DAVLAT PEDAGOGIKA UNIVERSITETI ILMIY AXBOROTLARI 
 
2020/2
 
Psixologo-pedagogik protsess monitoringini aniq obyektini tanlashda, biz 
monitoringni pedagogik va boshqaruv qaror komponent informatsion sistemalarni elementi 
degan 
xulosaga 
kelamiz. 
Bundan 
chiqqan 
holda 
pedagogik 
monitoring protsesnilogik boʻshliqni oʻz vaqtida aniqlab shakllangan bilim bilan oʻz vaqtida 
berilgan protsessni korrektirovka yoʻli bilan toʻldirish imkoniyatini beradi. 
Psixologik-pedagogik dissipsiplina integratsion protsessni samaradorligi va tizimli, 
integrallashgan bilimni shakllanishi haqida toʻliq maʼlumot olish uchun, quyidagi 
kuzatishlarni berilgan yoʻnalishlar boʻyicha tashkillashtirish kerak
1
: 
- talabalarning bilimlarni oʻzlashtirishga psixologik tayyorligini oʻrganish; 
- bilim olishga tayyorgarlik darajasini aniqlash; 
- faktlar, holatlar, zakonlar haqidagi bilim doirasini aniqlash; 
- pedagogik jarayon, oʻqituvchilik mehnatiga motivatsion va emotsional munosabatini 
aniqlash. 
Oʻqituvchining etallon modeliga oriyentir olish. Bu model quyidagi koʻrinishda 
boʻladi: 
1. Kerakli motivatsion sferani, pedagogik ideal va professional pozitsiyani oʻz ichiga 
oluvchi pedagogik yoʻnalishlar. 
2. Professional kompetentlik oʻzini shaxsiy oʻqitish tajribasidan olingan bilimdonlik, 
odatlar, koʻnikmalar, pedagogika teoriyasi va tarixi, pedagogik protsesslarni, 
texnologiyalarni oʻz ichiga oladi. 
3. Shaxsiy sifatlar oʻz ichiga: individual-psixologik sifatlarni oladi (oʻziga baho berish, 
odatlar darajasi, toʻgʻri yoʻnalganligi). 
4. Psixologik sifatlar – temperament, jins va yosh sifatlari harakatchanlik va nerv 
sistemasining mustahkamligi, emotsional mustahkamlik, fantaziya va xayolning yuqori 
darajaliligi, intellektual rivojlanishni qabul qilish, fikrlash boʻyicha darajasi va sh.k. 
Bu sifatlarda quyidagi koʻrsatgichlar kuzatiladi: 
-bilimlarni mustahkamlash; 
-praktik va bilimdonlik masalalarini yechishda bilimlarning faolligi; 
-yangi situatsiyalarda bilimlarni qoʻllash; 
-bilimlarning miqdori; 
-yangi situatsiyalarda bilimlarning mustahkamligi va qoʻllanilishi; 
-professional motivatsiya strukturasi; 
-intellektual rivojlanish dinamikasi; 
-oʻqish protsessidan qoniqish, bilim olishning shaxsiy maʼnosi. 
Hamma narsa oʻrganilayotgan kasb xususiyatlarini, oʻqiyotganlarning xohishi va 
imkoniyatlarini hisobga olgan holda koʻrilishi kerak. 
Integratsiyalashgan taʼlimni yoʻlga qoʻyish borasidagi izlanishlarimiz, ilmiy va metodik 
adabiyotlar tahlili hamda boshlangʻich sinf oʻqituvchilari bilan oʻtkazilgan soʻrovlar hamda 
ular faoliyatlarini kuzatishimiz natijalariga koʻra amaliyotda ushbu muammo hanuzgacha 
toʻla oʻrganilmaganligini va yechimini topmaganligini kuzatishimiz mumkin. 
1
Nazarova H.P. Boshlang‘ich sinf o‘quvchilarining kommunikativ savodxonligini ta’minlashning didaktik 
asoslari. //Ped. fan. nomz. ilmiy darajasini olish uchun yozilgan diss.-Toshkent, 2019.— 245 bet. 
190

---