Issn: 2181-1601 Uzbekistan

ǀ
ISSUE 2 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 871
Malayziyaning o‘quv sistemasiga to‘xtalib o‘tadigan bo‘lsak, yuqorida keltirilgan 
ma’lumotlardan tashqari quyidagilarni keltirish mumkin. 
3 yillik o‘rta ta’limdan so‘ng, 2 yillik yuqori ta’limda tahsil olgan o‘quvchilar
turlicha kasb-hunar egalari bo‘ladilar, xohlovchilargina oliy o‘quv yurtlariga 
boradilar. 
Oliy ta’lim sistemasida sirtqi bo‘lim talabalari o‘quv yili davomida faqatgina 2 
marta sinov topshirish uchungina keladilar, ya’ni masofadan o‘qitish yo‘lga
qo‘yilgan bo‘lib, talabalar qaerda bo‘lishidan qat’iy nazar kerakli ma’lumotlarni
istalgan paytda kompyuter orqali olishi mumkin. 
Kunduzgi bo‘lim talabalari esa kontrakt-shartnoma asosida tahsil olib, kontrakt
summasi talabaning ovqatlanishi va turar joyi to‘lovini ham o‘z ichiga oladi. 
Malayziyalik va xorijlik talabalar uchun kontrakt summasi farqlanadi. Xorijlik 
talabalar malayziyalik talabalarga nisbatan ozroq to‘laydilar. 
Talabalar maxsus talabalik formasida yuradilar, har bir o‘qituvchi va talabaning 
ko‘krak nishoni bo‘lib, unda shaxsning fotosurati hamda ism-sharifi keltirilgan bo‘ladi. 
Birgina Mara Texnologiya Universitetini olaylik, bu universitet 14 ta kampusdan 
iborat bo‘lib, katta territoriyani o‘z ichiga oladi. Universitet territoriyasiga chet 
kishilarning kirishi qat’iyan ta’qiqlanadi. 
Talabalar uchun xizmat transportlari mavjud. Ta’lim jarayonida o‘quv 
mashg‘ulotlari kompyutersiz o‘tmaydi, nazariya darslarida har 5 ta talaba uchun 1 
ta, amaliyot darslarida har bir talaba uchun bittadan kompyuter xizmat qiladi. 
O‘quv mashg‘ulotlari shuningdek, laboratoriyalarda ham o‘tkaziladi, hamda
mutaxassislikka mos bo‘lgan korxonalar bilan shartnomalar tuziladi va shu erlarda 
olib boriladi. 
Barcha sohalar kompyuterlashgan bo‘lib, kompyuterlar internet tarmog‘iga 
ulangan. Har bir korxona xodimi, talabalar internet tizimidan foydalanish huquqiga ega. 
Kutubxonalarda maxsus tayyorgarligi va ma’lumoti mavjud bo‘lgan xodimlar 
xizmat ko‘rsatadilar. Kitoblar mutaxassislik va alfavit bo‘yicha tartib bilan terilgan 
bo‘lib, kutubxona xodimi kerakli kitobni darhol kompyuter yordamida qaysi qator, 
qaysi joyda turganini topib beradi, bundan tashqari elektron darsliklardan foydalanish 
ham odatiy holga aylanib qolgan. 
Malayziyada tabiiy o‘rmonlar ko‘p territoriyani tashkil etmasada, uning yashil
tabiatidan hayratga tushmay ilojingiz yo‘q. Chunki bu erda sun’iy bog‘lar, o‘rmonlar, 
sun’iy hayvonot bog‘larini ko‘plab uchratish mumkin. Bu erlarda hozirgi kunda mazjud 
va shu bilan birga kamyob bo‘lgan parranda va hayvonlarni ko‘rishingiz mumkin. 
Hatto ikki tomonlama harakat yo‘lga qo‘yilgan katta ko‘chalarni harakatni
ajratib turuvchi qismlarida bunyod etilgan chiroyli gulzorlarni ko‘rib hayratga 
tushmaslikning iloji yo‘q. Bularning hammasi bir tomondan serqatnov bo‘lgan shahar 
havosining tozaligini saqlab tursa, bir tomondan yo‘qolib borayotgan parranda va

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3