|
ILMIY AXBOROTNOMA
TARIX
2016-yil, 2-son
yoshlar uchun katta zo‘riqishni keltirib chiqarar edi. Shu va boshqa omillar mustaqillikning ilk
kunlaridan boshlab ushbu sohada keng miqyosdagi islohotlarni boshlashni kun tartibiga qo‘ydi.
Mustaqillikning dastlabki yillarida mamlakat iqtisodiy hayotining talab darajasida emasligi
hamda moddiy qiyinchiliklar islohotlar sur’atiga to‘siq bo‘lgan omillardan biriga aylandi. Ammo,
hukumatning iqtisodiy va ijtimoiy sohalarda olib borgan tadbirlari mazkur muammolarning asta-
sekinlik va izchillik bilan yechilishiga olib keldi. Ayniqsa, 1997-yilda qabul qilingan «Kadrlar
tayyorlash milliy dasturi» va uning amaliyotga joriy etilishi bu sohadagi ishlarning sifat jihatdan yangi
bosqichga ko‘tarilishiga olib keldi.
Bu borada Toshkent vrachlar malakasini oshirish instituti kafedralarida mutaxassisliklar
bo‘yicha o‘qitilishi yo‘lga qo‘yildi. Salomatlik – 2, «Ayollar va bolalar sog‘lig‘ini mustahkamlash
qo‘shma loyihalari» bo‘yicha ham umumiy amaliyot shifokorlari hamda patronaj hamshiralarning
uzluksiz ta’lim jarayonlari bilan tanishtirishlari amalga oshirildi [3].
1998-yilga kelib respublika miqyosida yangidan tashkil etilgan «Ona va bola skriningi»
markazlari tarmog‘i yanada kengaytirildi. Ushbu markazlarda faoliyat ko‘rsatayotgan tibbiyot
xodimlarining kasb malakasini yetarli darajada yuksaltirish tadbirlari ham hukumat diqqat e’tiboridagi
masalalardan biri bo‘lib keldi. Jumladan, Sog‘liqni saqlash vazirligining 1999-yil 8-apreldagi 232-
sonli «Ona va bola skriningi» Davlat dasturining O‘zbekiston Respublikasida bajarilishi to‘g‘risida»gi
buyrug‘iga muvofiq, yangi tashkil etilgan skrining markazlarining mutaxassislari Akusherlik va
Ginekologiya ITI, Pediatriya ITI va Endokrinologiya ITI lar huzurida tashkil etilgan o‘z sohasi
mutaxassisliklari bo‘yicha o‘qitildi. Respublika Skrining markazi mutaxassislari Rossiya Federatsiya-
sining Neonatal Skrining markazida o‘qib keldilar[4]. Amalga oshirilgan tadbirlar sohani yetarli
darajada malakaga ega bo‘lgan kadrlar bilan ta’minlash imkoniyatini berdi. Natijada, birgina Nukus
shahridagi skrining markazining o‘zida 1999-yil davomida Qoraqalpog‘iston Respublikasidagi
homilador ayollar va yangi tug‘ilgan chaqaloqlar pilotlik skriningidan o‘tkazildi, 6232 ta yangi
tug‘ilgan chaqaloqlar tug‘ma gipoteriozga tekshirildi va 9 ta bemor aniqlanib, dispanser hisobiga
olindi [5].
2006-yilga kelib ham tibbiy ta’lim tizimini kengaytirish va uni zamon talablari darajasiga olib
chiqish borasida yirik miqyosdagi tadbirlar amalga oshirildi. Jumladan, mazkur yilda tibbiy ta’lim
tizimini kengaytirish, soha rivoji uchun malakali kadrlarni tayyorlash maqsadida Marg‘ilon shahrida
360 o‘quvchiga, Guliston shahrida esa 540 o‘quvchiga mo‘ljallangan tibbiyot kasb-hunar kollejlari
ishga tushirilganini alohida qayd etishimiz zarur [6]. Mamlakatda zamonaviy tibbiy asbob-uskunalar
bilan jihozlangan qishloq vrachlik punktlari va ixtisoslashtirilgan markazlarda deyarli barcha aholi
tibbiy ko‘rik va ultratovush tekshiruvidan o‘tkazilishi yo‘lga qo‘yildi. Bundan tashqari har oyda
muntazam ravishda «Tug‘ish yoshidagi ayollar, bolalar va o‘smir qizlarni sog‘lomlashtirish haftaligi»
o‘tkazilib borildi. Bu esa o‘z navbatida tibbiyot bo‘yicha qo‘shimcha kadrlarni talab qildi. Jumladan,
2010-yilda «…12 mingdan ortiq patronaj hamshiralari, 8 mingdan ziyod pediatr, neonatolog, akusher
va tibbiyot hamshirasi xotin-qizlar va bolalarga tibbiy xizmat ko‘rsatish bo‘yicha yangi texnologiyalar
asosida ta’lim olib, o‘z malakasini oshirdi» [7].
Tibbiyotdagi ilmiy faoliyatlar ham kun tartibidagi masalalardan biriga aylandi. Ilmiy
muassasalarda o‘tkazilgan tadqiqotlar sog‘liqni saqlash tizimi oldida turgan muhim vazifalarni hal
etishga qaratildi. Jumladan, 2010-yilga kelib, Sog‘liqni saqlash vazirligi huzuridagi tashkilotlarda
maxsus davlat ilmiy –tekshirish dasturlari ishlab chiqilda va muhokamadan o‘tkazilib, raqobatbardosh
loyihalar tanlab olindi. 2009 yilda 158 ta amaliy, 17 ta fundamental grant ilmiy dasturlari, 24 ta
innovatsion ish, 21 ta tashkilotlararo yirik loyihalar hamda 3 nafar yosh olimlar tomonidan
fundamental ilmiy ishlar, shu bilan birga 4 ta xalqaro ilmiy grant dasturlari bajarildi. Ko‘rsatilgan
ilmiy dasturlarni bajarishda 7 ta tibbiyot oliy o‘quv yurtlari, uning ikkita filiali bilan birga 27 ta ilmiy
tekshirish insititut va ilmiy amaliy markazlar hamda ilmiy muassasalar ishtirok etdi. 2009 yilda
O‘zbekistonlik olimlar tomonidan grantlar bo‘yicha 10 ta monografiya, 37 ta uslubiy qo‘llanma, 583
ta ilmiy maqola, shu jumladan ularning 168 tasi chet ellarda chop etildi [8].
Tibbiy kadrlar tayyorlash borasida amalga oshirilgan tadbirlar o‘zining ijobiy natijalarini bera
boshladi. Jumladan, ixtisoslashtirilgan markazlar misolida olib qaraganda, 2010-yilda Respublika
onkologiya ilmiy markazida mamlakat aholisiga markazning 119 nafar shifokori, 324 nafar o‘rta
tibbiyot xodimi, 170 nafar kichik tibbiy xodim hamda 15 nafar dorixona xodimi tibbiy yordam
ko‘rsatdi. Shulardan 17 nafari fan doktorlari – professorlar, 51 nafari esa tibbiyot fanlari nomzodlari
edi [9]. 2014-yilda esa respublika ixtisoslashtirilgan endokrinologiya ilmiy-amaliy tibbiyot markazida
8 nafar fan doktori, 28 nafar fan nomzodi ilmiy tadqiqot olib borish bilan birgalikda bemorlarga
6
Do'stlaringiz bilan baham: |
