|
ILMIY AXBOROTNOMA PEDAGOGIKA 2019-yil, 4-son
128
uzluksiz ta’lim turlari, jumladan oliy ta’lim tizimida ham ta’lim sohasini boshqarishda yagona davlat
siyosatini amalga oshirish bilan birga yoshlar ongida ma’naviy qadriyatlarni rivojlantirish,
ajdodlarimiz tomonidan, yaratilgan bebaho ma’naviy va madaniy merosini tiklash, ma’naviy
tiklanishning ijobiy, bunyodkorlik mohiyatini kuchaytirish, ma’naviy boy shaxs shakllanishi uchun
zarur shart-sharoit yaratish, ta’lim oluvchilarda yuksak ma’naviyat, madaniyat va ijodiy fikrlashni,
iftixor va insoniy qadr-qimmat tuyg‘usini shakllantirish, talabalarning milliy-madaniy ehtiyojlarini
qondirishda ko‘maklashish, ularda fuqarolik tuyg‘usini shakllantirish, mustaqil hayotga tayyorlash
kabi yo‘nalishlar chuqur o‘rin olgan. Albatta, bunda ma’naviy-ma’rifiy faoliyatni oliy ta’lim
faoliyatida amalga oshirish O‘zbekistonda fuqarolik jamiyati asoslarini shakllantirishning negizini
tashkil etadi. Bugungi kunda talaba yoshlarda Vatan ravnaqi, yurt tinchligi, xalq farovonligi, komil
inson, ijtimoiy hamkorlik, millatlararo totuvlik, dinlararo bag‘rikenglik kabi milliy istiqlol g‘oyasining
asosiy yo‘nalishlarini shakllantirish oliy o‘quv yurtlaridagi ma’naviy-ma’rifiy faoliyatni yanada
takomillashtirishni taqozo etmoqda. Chunki, ozod va obod Vatan, erkin va farovon hayot barpo etish
O‘zbekiston xalqining milliy taraqqiyot yo‘lidagi bosh g‘oya ekanligini har bir talaba chuqur xis etishi
va uni mustahkamlashda faol ishtirok etishni ta’minlash oliy o‘quv yurtida amalga oshirilayotgan
ma’naviy-ma’rifiy faoliyatning eng asosiy vazifasi bo‘lib hisoblanadi. Shuning uchun ham talaba-
yoshlarga ma’naviy-ma’rifiy bilimlarni berish, ko‘nikma va malaka hosil qilish muhim masalalardan
biridir. Chunki, bu sohada ma’lum ish tajribalar to‘plandi. Shu bilan birga ba’zi bir kamchiliklar ham
aniqlandi. Lekin shunga qaramay, ushbu muammoning pedagogik yechimi tarbiya nazariyasida
to‘lig‘icha o‘z ifodasini topgani yo‘q. Oliy ta’lim muassasalarida ma’naviy-ma’rifiy faoliyatni tashkil
etish va boshqarish bo‘yicha yagona, izchil bir tizim ishlab chiqilmagan. Ushbu sohani rivojlantirishga
oid maxsus adabiyotlar yetarli emas.
Respublika oliy ta’lim muassasalarining amaldagi holatini o‘rganish shuni ko‘rsatdiki,
ma’naviy-ma’rifiy faoliyatni tashkil etish va boshqarishda ba’zi bir muammolar mavjudligi aniqlandi.
Shu bois tadqiqotimizda oliy o‘quv yurtida ma’naviy-ma’rifiy faoliyatni tashkil etish va boshqarish
muammosini yoritishga, uning ilmiy-pedagogik asoslarini ishlab chiqishga e’tibor qaratildi.
O‘zbekistonda fuqarolik jamiyatini qurishning eng muhim tarkibiy qismi ma’naviyat va
ma’rifat sohasida, shaxsni muntazam kamol toptirish borasida uzluksiz ish olib borishdan iborat
ekanligi hech kimga sir emas. Ushbu masalalar jamiyat rivojining asosi va shartiga aylanmog‘i hamda
o‘zida yaxlit bir tizimni mujassam etmog‘i lozim. Bu tizim markazida ma’naviyat, axloq, ma’rifat kabi
o‘lmas qadriyatlar turmog‘i kerak.
O‘zbekistonda demokratik o‘zgarishlarni yanada chuqurlashtirish va fuqarolik jamiyat
asoslarini qurishni tezlashtirishda ma’naviy-ma’rifiy faoliyatning o‘rni beqiyosligini his qilgan holda
Respublikamizda ma’naviy-ma’rifiy islohotlarni faollashtirish maqsadida ma’naviy-ma’rifiy
faoliyatning asosiy yo‘nalishlari ishlab chiqildi. Bular:
1)
eng oliy ne’mat mustaqillikni bundan buyon ham asrab-avaylash, himoya qilish va
mustahkamlash;
2)
mamlakatimizda xavfsizlik va barqarorlikni, davlatimizning huquqiy yaxlitligini,
sarhadlarimiz daxlsizligini, fuqarolarimizning tinchligi va osoyishtaligini ta’minlash.
3)
bozor islohotlarini yanada chuqurlashtirish, kuchli bozor infratuzilmasini yaratish,
barqaror va o‘zaro mutanosib, mustahkam iqtisodiyotning muhim sharti bo‘lgan erkin iqtisodiy
tamoyillarini joriy etish;
4)
inson huquqlari va erkinliklarini, so‘z va matbuot erkinligini, shuningdek, oshkoralikni,
jamiyatda o‘tkazilayotgan islohotlarni ta’minlaydigan demokratik tamoyillarni so‘zda yoki qarorda
emas amaliy hayotda joriy qilish;
5)
jamiyat hayotida nodavlat va jamoat tashkilotlarining o‘rni va ahamiyatini kuchaytirish
maqsadida «Kuchli davlatdan kuchli jamiyat sari» degan tamoyilni amalda hayotga joriy etish;
6)
sud-huquq sohasini islohqilish bo‘yicha boshlangan ishlarni izchil davom ettirish. Bu
sohadagi eng muhim vazifa sud-huquq idoralarining mustaqilligi va ta’sirchan faoliyatini so‘zda emas,
amalda ta’minlash;
7)
barcha islohotlarimizning bosh yo‘nalishi va samaradorligining pirovard natijasini
belgilab beradigan inson omili va mezoni ekanligini hisobga olishdir.
Albatta, bu yo‘nalishlar mamlakatda ma’naviy-ma’rifiy islohotlar strategiyasini amalga
oshirish va xalq xo‘jaligining hamma yo‘nalishlarini takomillashtirish bilan birga jamiyat ma’naviy-
iqtisodiy barkamolligini yanada rivojlantirishga o‘z hissasini qo‘sha oladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
