Issn 2091-5446 ilmiy axborotnoma научный вестник scientific journal 2017-yil, 4-son (104) gumanitar fanlar seriyasi

ILMIY AXBOROTNOMA 
SOTSIOLOGIYA
 
 
2017-yil, 4-son 
48 
organlari tomonidan qonun hujjatlarining ijro etilishi ustidan jamiyat, fuqarolik institutlari nazoratini 
amalga oshirishning tizimli, samarali huquqiy mexanizmi yaratilmoqda. Jamoatchilik nazoratining 
turlari, shakllari va sub’ektlarini, nazorat predmetini, uni amalga oshirishning huquqiy 
mexanizmlarini, shuningdek, mazkur sohada amaldagi qonun hujjatlarini ijro etmagani uchun 
mansabdor shaxslarning javobgarligi shartlarini belgilab qoʻyish koʻzda tutilmoqda.
Jamoatchilik nazoratini amalga oshirishda fuqarolik jamiyati institutlari, jumladan, mahalla 
imkoniyatlarini kengaytirish yuzasidan aniq vazifalar belgilanmoqda. Bugungi kunda mahalla ozod va 
obod Vatan barpo etish, aholi farovonligini ta’minlashga yoʻnaltirilgan demokratik islohotlarni amalga 
oshirishda mustahkam tayanch boʻlib xizmat qilmoqda. Binobarin, uning jamoatchilik nazoratini olib 
borishdagi imkoniyatini kuchaytirish, shunga mos ravishda qonunchilik asosini yanada 
takomillashtirish kuchli fuqarolik jamiyatini barpo etishdek ezgu maqsadlarimizni roʻyobga 
chiqarishda muhim ahamiyat kasb etadi.(6) 
Umuman olib qaraganda, jamoatchilik nazorati orqali kishilar siyosiy ongini, ijtimoiy 
qarashlarini shakllantirib borish quyidagi muammo va masalalarni hal etish jarayonlarida amalga 
oshiriladi:
1. Jamoatchilik siyosiy ongini, ijtimoiy qarashlarini davlat nuqtai-nazariga muvofiq milliy va
umuminsoniy qadriyatlar uygʻunligida shakllantirishi uchun ommaviy axborot va targʻibot hamda 
ijtimoiy ta’sir vositalarining kompleks qoʻllanishini ta’minlash;
2. Davlat va ijtimoiy boshqaruv ishlarida ommaning real ishtirokini ta’minlashga erishish,
jamoat va oʻz-oʻzini boshqarish organlarida aholi turli qatlamlari vakillarining ishtirokini 
faollashtirish, kishilarning ijtimoiy ta’sir doirasidan chetda, vakuum holatida qolib ketishlariga yoʻl 
qoʻymaslik;
3. Xalqimizga xos boʻlgan kattaga hurmat koʻrsatish xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, 
ijtimoiy dolzarb vazifalarda obroʻ-e’tiborli shaxslar koʻmagida murojaat qilish, ularning kishilar 
orasidagi yuksak ijtimoiy mavqe-martabasini davlat va xalq manfaatlariga samaraliroq xizmat 
qildirishga erishish maqsadga muvofiqdir. 
2017-yil 7-fevraldagi “Oʻzbekiston respublikasini yanada rivojlantirish boʻyicha harakatlar 
strategiyasi toʻgʻrisida»gi Oʻzbekiston Respublikasi Prezidentining Farmonida: davlat va jamiyat 
qurilishini takomillashtirishga yoʻnaltirilgan demokratik islohotlarni chuqurlashtirish va mamlakatni 
modernizatsiya qilishda parlamentning hamda siyosiy partiyalarning rolini yanada kuchaytirish, davlat 
boshqaruvi tizimini isloh qilish, davlat xizmatining tashkiliy-huquqiy asoslarini rivojlantirish, 
«Elektron hukumat» tizimini takomillashtirish, davlat xizmatlari sifati va samarasini oshirish, 
jamoatchilik nazorati mexanizmlarini amalda tatbiq etish, fuqarolik jamiyati institutlari hamda 
ommaviy axborot vositalari rolini kuchaytirish; nazarda tutilgan.(7) 
Shunday qilib, jamoatchilik nazorati deganda, umuman, jamiyatdagi kattayu kichik rahbaru 
xodim, aholi, barchaning sodir boʻlayotgan ijtimoiy siyosiy hodisalardagi ishtiroki, xatti-harakatlari va 
sodir boʻlayotgan voqealarga nisbatan berayotgan bahosi tushuniladi. Obrazli qilib aytadigan boʻlsak,
jamoatchilik nazorati jamiyat taraqqiyoti, islohotlar rivoji uchun katta ahamiyatga ega boʻlgan tayanch 
kuchdir.