Issiqlik usuli asosida gaz va suyuqlik sarfini o’lchash asboblari

І Suyuqlik va gazsimon moddalar sarfini bosim farqlari o’zgaruvchan sarf o’lchagichlar bilan o’lchash ko’p tarqalgan va o’rganilgan usul hisoblanadi. Sarfni bunday usul bilan o’lchashda suyuqlik yoki gaz o’tayotgan trubkada kichik diametrli to’siq – diafragma yoki soplo o’rnatish natijasida hosil bo’ladigan modda statik bosimining o’zgarishini o’lchashga asoslanadi. Bunda diafragmadan oldingi bosim bilan diafragmadan keyingi bosimlar farqi modda sarfiga mutanosib bo’ladi.

To’siqlar sifatida qo’llaniladigan diafragma, soplo va Venturi soplolari davlat standarti asosida tayyorlanadi va ishlatiladi.

Diafragma. Ichki diametri d₁ modda oqimi o’tayotgan trubaning ichki diametri D₁ dan ancha kichik bo’lgan metall disk diafragma (A) deb ataladi (1-rasm, a). Modda oqimi diametri d₁ bo’lgan diafragma teshigiga muvofiq qisiladi. Bu qisilish diafragma teshigi oldidan boshlanib oqim inersiyasi ta’sirida teshikdan keyin ham, oqim diametri d₂ bo’lganga qadar davom etadi. Shundan so’ng modda oqimi yoyila boshlaydi va natijada oqim diametri truba diametriga tenglashadi.Diafragmadan oldingi va keyingi zonalarda (1 va 2) moddaning uyurmali harakati vujudga keladi. Diafragmadan keyingi uyurmali harakat zonasi 2 diafragmadan