Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

м ассагетлар би лан кураш да ҳалок бўлган. И ск ан дар -
45

---

н и н г ш арқ ю риш лари араф асида Бақтрия вилоятини
б ош қ ар и б турган Б есс Д о р и й III н и н г у зо қ қ ари ндош и
ҳи собл ан сада хоразм ликлар би лан Э р он дан аж ралиб
ч иқиш си ёса т и н и о л и б б о р г а н . Ш у м ақ садда Б есс
қуш инлари И ск ан дар н и н г Гавгамелдаги ж ангдан кейин
Д о р и й н и қатл қ или н и ш и га сабаб бўлган. Ш ун д ан сўн г
Бесс ўзи н и аҳам онийларнинг ш охдик унвони Артаксеркс
н ом и би лан п о д ш о д е б эъ лон қилади. У янги қуш ин
тўплаб хоразм ли клар билан би р и к и б грекларга қарши
ватан м устақиллиги учун кураш га ч ақиради. Ў зи ф о р с
бўлсада истилочиларга қарш и кўтарилган ўр таоси ёл и к -
л ар н и н г ёр дам и да, ай н и қ са сак ва бақтриялик отл и қ
аскарлар би л ан , яхш и қуролланган ва ҳарбий ж иҳатдан
тартибли И ск ан дар арм иясига қарам а-қарш и туради.
А рри ан н и н г хабар бер и ш и ч а, К сер к с би л ан Элладага
қарши ю ри ш да катта ж асор ат кўрсатган хоразм (сак )
ва бақтрия о тл и қ аскарлари Гавгамелда бўлган ж ангда
ҳам гр ек -м ак едон и я л и к л ар н и д ов ди р ат и б қўйганлар.
Барча антик м уаллиф лар м ассагетлар ни ж уда яхш и
қуролланган, о тл и қ ва п и ёда уруш так тик аси ни эгалла-
ган м оҳир аскарлар д е б таъриф лайдилар. Улар ҳар хил
ўқ -ёй , калта найза, ханжар, ўткир ой болта, ҳарбий арава,
қалқон ва бош қ а ҳарбий аслаҳалар би л ан қуролланган.
Уларда туялик кавалерия ҳам бўлган (Г ер од от).
М ан баъ л ар н и н г таъ р и ф и ч а, ж англарда ҳатто сак
аёллари и ш ти рок қилган ва улар ў қ -ё й оти ш да зўр