Исо жабборов буюк хоразмшоҳлар

Б ундай ж о зи б а д о р , дабдабал и о б и д а л а р н и н г Х о р а зм -
ш оҳларнинг к ейи н ги пойтахти кўҳна У рган чн и нг бераҳм
Ч ингизхон ва кейинги истилочиларнинг кетм а-кет ю риш ­
лари н ати ж аси да бош и га туш ган м и сл си з ф ож и алардан
с ў н г с а қ д а н и б қолган ли гига и ш о н и ш қ и й и н . Б ун дай
ҳашаматли оби далар ва ачинарли харобалар бую к аж дод-
л ар и м и зн и н г нақадар ю ксак и стеъ додли , мустаҳкам п р о ­
дали , тол мае заҳматкаш ва барча қийинчиликларга бар-
д о ш б ер а д и ган қаҳрамон халқ эк ан л и ги н и яна би р бор
и сботлайди.
Х алқ и м и зн и н г яна би р аж о й и б ф азилати ун и н г о п -
ти м истлиги , яъни у қандай вазиятга туш м аси н д о и м о
сабр-тоқ атли , ш укрона табиати би лан келажакка яхш и
у м ид боғлаб яш ай би л и ш и ди р . Бундай ф ази лат уни
изланиш ларга, и ж оди й фаолиятга чорлайди. М азкур ки­
ш и ни лол қиладиган гўзал аж о й и б оби далар б и р -б и р и -
д а н анча у зо қ р о қ д а ж о й л а ш га н , у л а р н и н г оралиги
ҳувиллаб ётган қ абри стон , м айда парчаланган ғиш т-
лар, ем ирилган им оратларн ин г ер текислигидаги харо­
балари, турли соп ол идиш лар ва бую м л ар н и н г си н и қ -
лари, о н д а -с о н д а қуруқ ари қ рош лари н ин г ва п ол и з-
л ар н и н г излари бу ерда м исли кўрилмаган ф ож и алар
бўли б ўтганлигининг ти л си з гувоҳидир.
Ш ундай ачинарли манзара бераҳм Ч и н ги зхон ю риш -
ларидан кейи н Х оразм пойтахти У рган чн и нг ер би лан
як сон қилиб у н и н г ўрнига арпа экилгани тўғрисида
тарихий манбаълар хабар берганли ги аниқ. Бун и архе-
106

---

ологи к каш ф иётлар \а м тасди қ лай ди . М аш ҳур араб