3. Test rejasini ishlab chiqish. Oquv fan boyicha test topshiriqlari tuzishni uning rejasini ishlab chiqishdan boshlash tavsiya qilinadi. Avval fan boyicha test topshiriqlarining umumiy soni belgilanadi. Tegishli kafedra bu masala boyicha qaror qabul qiladi. Bunda mazkur oquv fanini organishga ajratilgan umumiy soatlar soni va test tuzishga oid talablar hisobga olinadi. Darsxona mashgulotlarining hajmi katta bolgan kurslar uchun oquv rejasi boyicha mazkur oquv fani soatlaridan koproq test topshiriqlari sonini tanlash maqsadga muvofiq. Bu mashgulotlarning har bir oquv soatiga testda 1-2 ta savol qoyishga imkon beradi. Masalan, hajmi 144 soatlik oquv faniga bir variant uchun 150-160 topshiriqni ishlab chiqish mumkin. Agar oquv fanining soati kop bolmasa, (mas. 36 soat) test topshiriqlar sonini belgilashda, uning ishonchliligi bilan bogliq bolgan fikrlarga asoslanib ish koriladi. Bunga asosan 50 topshiriqda ishonchlilik (bilimlarni olchash aniqligi) taxminan 0,7 boladi, ishonchlilikni 0,9 ga yetkazish uchun topshiriqlar soni 130 ta bolishi kerak. Ishonchliligi 0,7 dan kam bolgan topshiriqlar yakuniy baholash uchun yaroqsiz hisoblanadi. Shuning uchun ham, yakuniy baholash uchun tuzilgan test topshiriqlarining soni eng kamida 50 ta bolishi qabul qilingan.
Test rejasi ishlab chiqilgandan keyin, talabalarning tegishli oquv fanni organish natijasida, ular oladigan bilimlarni egallashga va konikma hosil qilishga oid talablarni shakllantiriladi. Bu talablar odatda oquv fani boyicha ishchi dasturning «fanning maqsad va vazifalari» bolimida yoziladi. Test topshiriqlari talab etiladigan bilimlar, konikmalarni egallash darajasini tola-tokis aniqlashi kerak. Buning uchun test topshiriqlarida aks ettirilishi zarur bolgan muayyan masalalar royxati (test spesifikasiyasi) ishlab chiqiladi. Masalan:
A - tariflay olishni bilish;
B - qonunlar, formulalar, tamoyillarni bilish;
V - masalalar yechishda qonunlar, formulalarni qollashni bilish;
G - oxshashlik va tafovutni topishni bilish;
D - sxema va grafiklarni oqishni bilish;
Ye - apparatlar (texnik moslamalar)ning tuzilishi va ishlatish qoidalarini bilish;
J- EHM qollab matematik modellar va eng maqbul hisob-kitob uslublaridan foydalanishni bilish;
Z - oldindan tanish bolgan sharoitda qaror qabul qila olish (bemorga tashhis qoyish, mashinani texnik holati togrisida axborot berish, mavjud malumotlar asosida boshqarishni bilish va h.k) va boshqalar.
Oz-ozidan ravshanki, keltirilgan royxat universal xarakterga ega emas, u har bir oquv fanining oziga xosligi asosida tuziladi. Masalan: chet tillar boyicha jumla tuzish kabi elementlar; tarixdan muhim voqyealar, atoqli arboblarning ismi-shariflari, jamiyat rivojlanishining izchilligi kabi elementlarni oz ichiga oladi.
Har bir bilim va konikmani tekshirishga test topshiriqlarining muayyan foizi ajratilishi zarur. Test rejasini ishlab chiqishda bu goyat muhim ishdir, test validligi, yani uning oquv dasturiga muvofiqligi kop jihatdan ana shunga bogliq boladi.
|
Bu masala boyicha, test ishlab chiquvchilar oquv fanining ishchi oquv dasturini tahlil qilish asosida muayyan bir fikrga kelishlari mumkin. Songra qabul qilingan topshiriqlar sonini oquv fani bolimlari va ozlashtirish darajalari boyicha taqsimlanadi. 8-9 jadvallarda 120 ta topshiriqni oquv fanining 4 ta bolimi va ozlashtirish darajalari boyicha taqsimlash misol keltirilgan.
Bunday rejani ishlab chiqish test validligiga, uning oquv dasturi mazmuniga muvofiqligi va talabalar olgan bilim, konikma va malakalarining puxta bolishini kafolatlaydi. Testning umumiy rejasi ishlab chiqilgandan song, topshiriqlarni tanlash va tuzish - eng masuliyatli bosqich hisoblanadi. Yuqorida aytilganidek, bu vazifa odatda kurs boyicha bir necha marta dars bergan va test boyicha talabalar bilimini sinab korgan eng tajribalar oqituvchilar ishtirokida amalga oshiriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |