Ismailova Zukhra Karabayevna, Maxsudov Po’lat Maxsudovich, Ergashev Oybek Karimovich

 
 
Ta’lim jarayonida uslubiyotchidan farqli ravishda o‘qituvchi-texnolog:
 

 
tajriba o‘tkazmaydi
: u aniq belgilangan natija bilan ish olib boradi; 

---

 
217 

 
ajratilgan  vaqt  va  mavjud  sharoitlarda  belgilangan  maqsadlarni  amalga 
oshirishda gumon hosil qilmaydigan 
asoslangan o‘qitish modeliga
 
tayanadi; 

 
u  harakat  qiladi, 
ta’limiy  maqsadlar  qo‘yilganda,  aniq  pedagogik  vazifalar 
belgilanganda  va  ko‘zlanayotgan  natijalar  shakllantirilganda,  ta’lim  berish 
jarayonining borish sharoitlari aniqlangandan so‘ng,
 harakat qilishni boshlaydi.  
Ta’lim  jarayonini  texnologiyalashtirish  asosini  o‘rganishni  boshlashdan  avval, 
quyidagi  qoidalarga e’tibor qaratish lozim. 
Texnologiyalashtirish  asosida  ifodalangan,  va  bu  bilan  albatta  tanishish  zarur 
bo‘lgan  qoidalar,  shu  zahoti  tushuntirish  bermaydi,  faqat  ko‘zlanayotgan  maqbul 
va samarali natijaga erishish uchun nima ish qilish zarurligini ko‘rsatadi. 
Har  bir  yo‘l  va  vosita  o‘qituvchi-texnolog  tomonidan,  u  intilayotgan,  yakuniy 
natijaga  erishishga  qo‘shgan  ahamiyatli  hissasi  tomoni  bilan  baholanishi  zarur. 
Qoidaning  maqbulligini  talqin  qila  turib,  e’tiborni  nafaqat  unga,  uni  qo‘llashni 
nazarda  tutuvchi    vaziyat  yoki  sharoitlarga  qaratish  zarur.  Gap  shundaki  qoidalar 
odatda,  formula  emas,    boshqaruv  xususiyatga  ega  bo‘ladi,  modomiki  ularni 
qo‘llash  mumkin  bo‘lgan,  ta’lim  jarayoni  sharoitida  ayrim  noaniqliklar  mavjud. 
Bundan  tashqari,  avvalda  shu  narsani  o‘quv  vaziyatida  qo‘llab,  muvaffaqiyatga 
erishgan  o‘qituvchi-amaliyotchi  yoki    hammaga  ma’lum  bo‘lgan  ta’lim  berish 
texnologiyasining  muallifida,  shuni  qoidasiz  umumlashtirishdagi  xatoliklar 
tarqalgan. Mohiyati shundaki, barcha turli-tumanlikdan mavjud sharoitda va o‘quv 
rejasida 
berilgan 
vaqtda 
ko‘zlanayotgan  natijaga  erishishni  kafolatli 
ta’minlaydigan, so‘ngra esa undan shu sharoit uchun mos keladigan, ta’lim berish 
texnologiyasining  —  yagona  majmuini  loyihalashtirish  mumkin  bo‘ladigan, 
axborot,  muloqot  va  boshqaruvning    shunday  yo‘l  va  vositalarini  baholashi, 
farqlashi va tanlashni uddalashi muhim. 
Ta’lim  jarayonini  texnologiyalashtirish  pedagogik  faoliyatning  muhim 
ko‘rinishi bo‘lib, u quyidagi bosqichlarda amalga oshiriladi (9.3-rasm): 
 
 
 

---

 
218 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
9.3-rasm. Ta’lim jarayonini texnologiyalashtirish bosqichlari. 
Pedagogik vazifaning hal etilishiga o‘qituvchi va ta’lim oluvchi faoliyatlarining 
mazmuni,  vositalarini  loyihalash  orqali  erishadi.  Zamonaviy  sharoitda  ta’lim 
jarayonini    texnologiyalashtirish  uni  loyihalashga  nisbatan  yangicha  yondashuv, 
ya’ni, ta’lim jarayonini texnologik strukturasiga muvofiq yoritish zaruratini taqozo 
etadi.  
O‘qituvchi kasbiy faoliyatini tashkil etishda ta’lim jarayonini loyihalash alohida 
ahamiyatga  ega.  Har  bir  o‘quv  fani  (kursi)ni  o‘rganish  alohida  mavzu  va 
bo‘limlarni loyihalash  asosida amalga oshiriladi.