Islomiy fondlar

Qarzlardan daromad olish
Zamonaviy biznesda ribo ikki holatda yuzaga keladi:
a.Berilgan qarzlar ustidan daromad qilish
b.Ssuda foiziga asoslangan manbalardan qarz olish
Korxona foyda ko’rishi yoki zararga uchrashidan qat’iy nazar, yuqorida keltirilgan birinchi holatdan voz kechish kerakligi borasida hech qanday shubha yo’q. Bu yerda e’tiborga olish zarur bo’lgan jihat foiz stavkasiga qarz olgan korxonaga qilingan investitsiyadan topilgan daromad masalasidir. Dr Anasning fikriga ko’ra bunday holatda ushbu shubhali daromad hisoblab chiqiladi va xayriya maqsadlariga yo’naltiriladi.
Hisoblash usuli
Shariat doirasida jozi emas deb topilgan daromadni hisoblashni ikkihi usuli bor:
AAOIFI tomonidan tasdiqlangan usul:
1) aytaylik, foiz stavkasi yoki shariat tomonidan joiz deb topilmagan manbalardan topilgan daromad aytaylik 200 AQSh dollari bolsin
2) A kompaniyaning jami aksiyalarining umumiy qiymadti 1000 aqsh dollar bo’lsin
3) bunday nohalol manbalardan topilgan daromadni korxonaning jami aksiyalarining umumiy qiymatiga bo’linadi :200/1000=0.2 yoki 20 %
4) agar aksiyadorlar tomonidan korxonaning 100 ta aksiyasi egalik qilinadigan bolsa, bu holatda ushbu miqdor nohalol daromad miqdirga ko’paytiriladi: demak, 20%*100=20 dollar ushbu holatda ushbu 20 dollar miqdoridagi korxona daromadi naholol manbalar evaziga ishlab topilgani uchun qolgan daromaddan chegirib tashlanishi lozim.


ISLOM JAMG’ARMALARIDA ASOSIY ILMIY ATAMALAR:
Biznes yoki tashkilot tuzulishini tushunish uchun ularga doir asosiy termin va atamalarni o’rganib olish lozim. Quyida islom jamg’armalarida qo’llaniliuvchi asosiy termin va atamalar keltrilrilgan.
Ulush: investor egalik qiladigan aksiyalarning korxonaning jami aksiyalari miqdorida nisbati.
Maxsus maqsadli fondlar:
Bular maxsus fondlar bo’lib, odatda sho’ba korxonasi ko’rinishida tashkil qilinadi. Bunda korxona va firmalar ma’lum loyihalarni butun korxonani risk ostiga qo’ymasdan moliyalashtirish uchun moliyalashtirish maqsadida tashkil qiladi. Natijada asosiy korxona bankrotlikka uchrasa ham bu turdagi korxonalar faoliyatini davom ettirishi mumkin, ularga nisbatan odatda, majburiyat shakllanmaydi.