TOVAR FONDLARI UCHUN SHARIAT KO’RSATMALARI. • Sotish vaqtida tovar sotuvchiga tegishli bo'lishi kerak.
• Istisno va salamdan tashqari boshqa barcha forvard savdolari va qisqa muddatli savdolarga ruxsat berilmaydi..
• Tovarlar halol bo'lishi kerak, shuning uchun taqiqlangan tovarlar sharob, cho'chqa go'shti va kabi shar’an harom hisoblangan mahsulotlar savdosiga ruxsat berilmaydi.
• Tovarning narxi qat'iy bo'lishi va tomonlarga ma'lum bo'lishi kerak.
MURABAHA FONDI:
Murabaha fondi - qayta sotish maqsadida aktivlar yoki tovarlarni sotib olishga sarmoya kiritish uchun investorlarning qo'shma pul mablag'idir. Ushbu fondda investorlarning mablag'lari birlashtiriladi va to'lovini kechiktirilgan holda qayta sotish maqsadida turli xil tovarlar yoki aktivlarni yoki tovarlarni sotib olishga investitsiya qilinadi. Foyda sotib olish narxi va qayta sotish naxi orasidagi farqqa teng bo’ladi va vaqt davomiyligida shakllanadi. Belgilangan sotuv narxi va sotib olish narxi o'rtasidagi farq yalpi foyda hisoblanadi. Sof foyda (ya'ni foyda fondini boshqarish to'lovi) fond boshqaruvchisi va investor(lar) o'rtasida taqsimlanadi (mudaraba bo'lsa). Investor(lar) ning foyda ulushi ularning jamg’armadagi ulushiga qarab taqsimlanadi. Murabaha jamg'armasi tovar fondiga o'xshash bo'lsa-da, ular o'rtasida farq bor. Tovar fondida tovar sotiladi va to'lov bir vaqtning o'zida olinadi. Tovar fondida kechiktirilgan to'lov mavjud emas. Murabaha fondida esa tovar sotiladi va to'lov kechiktiriladi va kelajakda, bo'lib-bo'lib olinadi. Yana bir farq shundaki, tovar fondida fond boshqaruvchisi mahsulotning foyda normasi va haqiqiy qiymatini mijozga oshkor qilishi shart emas, Murabaha fondida esa fond boshqaruvchisi xaridor yoki foydalanuvchiga tovarlarning haqiqiy tannarxini va foyda chegarasini oshkor qilishi shart.
MURABAHA FOND UCHUN SHARIAT KO’RSATMALARI: • Sotish vaqtida tovarlar sotuvchiga tegishli bo'lishi kerak.
• Tovarlar halol bo'lishi kerak, shuning uchun vino kabi taqiqlangan mahsulotlar,
cho'chqa go'shti va boshqalarga ruxsat berilmaydi.
• Tovarlarning narxi qat'iy bo'lishi va tomonlarga ma'lum bo'lishi kerak.
• Sotuvchi xaridorga foyda miqdorini oshkor qilishi kerak.
• Tovarlarni yetkazib berish borasidagi ma’lumotlar aniq bo’lishi kerak.
• To‘lov kechiktirilishi yoki bo‘lib-bo‘lib to‘lanishi kerak.
ARALASH FOND: Aralash fond - bu investor(lar) dan aktsiyalar, lizing, tovar va murabaha biznesi kabi investitsiyalarning turli turlarida foydalanish uchun jamg’arilgan pul mablag'idir. Ijaraga olinganda sof foyda yoki sof daromad (ya'ni foyda jamg'armasini boshqarish to'lovi) investorlarga ularning jamg’armadagi ulushiga qarab taqsimlanadi. Ushbu turdagi fondlarda aktivlar 51% dan ortiq bo'lsa va likvid aktivlar va qarz 50% dan kam bo'lsa, bu fondning aksiyalari savdosi durust bo’ladi. Biroq, agar likvidlik va qarzning ulushi 50% dan ortiq bo'lsa, bu holatda egalik huquqi sotilmaydi. Bundan xulosa qilish mumkinki, islomiy investitsiya fondlari an’anaviy investitsiya fondlaridan farqli ravishda ma’lum darajada riskka yo’liqadilar. Ushbu xavfga qaramay, ular investorlarga bir qator imtiyozlarni taklif qilishadi. Investorlar o'z portfellarini diversifikatsiya qilishlari va fonddagi birliklarni sotib olish orqali riskni kamaytirishlari mumkin, chunki har bir birlik fondga tegishli bo'lgan har bir moliyaviy aktivning kichik miqdorini ifodalaydi. Jamg'arma, shuningdek, ko'plab investorlarga individual investorlar qo'lida bo'lmagan turli investitsiya yo'llariga kirishni taklif qilish orqali yordam beradi.