11.KASBIY PEDAGOGIK MAHORAT MAZMUNINI “ILG’OR O’QITUVCHI”, “IJODKOR O’QITUVCHI”, “NOVATOR O’QITUVCGHI” TIMSOLIDA TASAVVUR ETGAN OLIM KIM? A.Komil Zaripov
B.hikmatulla Abdullaev
V.Malla Ochilov
12.O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QUROLLI KUCHLAR OLIY BOSH QO’MONDONI KIM? A.Inoyatov. I
B.Matlubov. A
V. Karimov. I
13.O’ZBEKISTON FUQAROSI NECHA YOSHDAN BOSHLAB HARBIY HIZMATGA CHAQIRILADI? 16-yosh
18-yosh
V.20-yosh
14.PEDAGOGIK KASBIY MAHORATNI TASHKIL ETUVCHI ASOSIY KOMPONENTLAR QAYSI QATORDA BERILGAN? A.O’qituvchining o’z kasbiga sadoqati
B.O’z fanini o’qitish metodikasini puxta bilishi
V.Pedagogik qobiliyatlarini namoyish eta olishi
15.O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI QUROLLI KUCHLARI QACHON TASHKIL TOPGAN? 1990-yil
1991-yil
V.1992-yil
Talabalarning tajriba avvalida ― YOCHQBT metodikasi fani bo’yicha
TEST so’rovnomalari natijalariga ko’ra kasbiy kompetentligini shakllanganlik darajasi
2-jadval
Tajriba bosqichi va
o’quv yili
Oliy ta’lim muassasasi
Talabalar soni
Daraja
(o’zlashtirish)
Tajriba guruxida
(%) xisobida
Nazorat guruxida
(%) xisobida
Tajriba guruxi
Nazorat guruxi
2012-2013 o’quv yili
TDPU
24
23
Yuqori(a’lo)
4 (26.1%)
3 (25.2%)
O’rta (yaxshi)
8 (33.0%)
6 (35.3%)
Past (qoniqarli)
12 (40.8%)
14 (39.4%)
2.1-jadval
Savollar
Tajriba guruhi 1 T 24
Nazorat guruhi 2 N 23
Tajriba avvalida
Tajriba avvalida
Yuqori
(%) xisobida
O’rta
(%) xisobida
Past
(%) xisobida
Yuqori
(%) xisobida
O’rta
(%) xisobida
Past
(%) xisobida
1-savol
22
35
43
20
35
45
2-savol
28
43
29
28
35
37
3-savol
24
44
32
22
35
43
4-savol
25
35
40
25
35
40
5-savol
27
30
43
28
39
33
6-savol
28
35
37
31
33
36
So’rovnoma va test natijalarini taxlil etar ekanmiz, bugungi kunda bo’lajak harbiy ta’lim o’qituvchilarimizda kasbiy kompetentlik bo’yicha o’z bilimi va ko’nikmasini mustaqil faoliyat ko’rsatish talablariga va kasbiy layoqat talablarini o’rganish darajasidan to’la xabardor emasligi, ularda mazkur muammo mazmuni va mohiyati to’g’risidagi bilimlarini analiz-sintez qilish undan yaxlit bir xulosa chiqarib, o’zi uchun foydalanish ko’nikmalarining shakllanmaganligi ma’lum bo’ldi.
Ma’lumki ta’lim jarayonida qo’yiladigan natijaning ishonchliligi mazkur faoliyatga kirishishdan ko’zlanagan maqsadning aniqligi bilan belgilanadi.
Yoshlarning harbiy saviyasi ularni «Kasbiy kompetentlik», «Kasbiy mahorat»,kabi tushunchalarni asl mohiyatini ongli anglash bilan belgilanadi.
Harbiy ta’lim kafedralari talabalariga “kasbiy kompetentlikni shakllantirish omillari” nimalardan iborat degan savol bilan murojaat etdik.
Tadqiqot ishtirokchisi sanalgan talabalarning 35% mazkur savolga bilim, malaka va shaxsiy sifatlarni ma’lum sohada muvaffaqiyatli faoliyat uchun qo’llay olish deb qarasa, 24% shaxsning muayyan ta’lim yo’nalishi yoki mutaxassisligi bo’yicha olgan bilim, malaka va ko’nikmalari hamda shakllangan shaxsiy xislatlarini mehnat faoliyatida muvaffaqiyatli qo’llay olish qobiliyati deb qaraydi. Qolgan 41% talabalar esa umumiy javoblar bilan cheklanishdi.
OTM talabalarini kasbiy kompetentlik tushunchasiga oid bilimlarini bilish maqsadida «Sizningcha kasbiy mahoratni egallash uchun kanday tayyorgarlikka ega bo’lish kerak?» degan savol bilan murojaat etganimizda respondentlarning aksariyat qismi harbiy bilim, harbiy kasbga oid tajribalarni egallash deb javob berishdi. 70% talabalargina berilgan so’rovnomaga to’g’ri javob berishdi va o’z fikrini quyidagicha ifodaladi.
Anketa so’rovlari tarkibiga «harbiy kasb to’g’risidagi fikringiz» mazmunidagi savol ham kiritilgan bo’lib, bu haqda respandentlarning fikri bilan qiziqdir.
Ma’lumotlarga ko’ra talabalarning 45%-55% qismi harbiy kasbning o’ziga hos afzalliklarini, halq, Vatan oldidagi burchini, halqninng tinch va totuv faravon yashashi uchun muhim sanalgan kasb ekanligini aytib o’tdilar. 35% ishtirokchilar esa mazkur kasbning boshqa kasblardan farqini, bu kasbni tanlash orqali xalqni, ona yurtini, ishonchini qondirish shart ekanligi haqida keng to’xtaldilar.
Tadqiqotning muammosi hisoblangan bo’lajak harbiy ta’lim o’qituvchilarida kasbiy kompetentlikni shakllantirish omillari to’g’risidagi ma’lumotlardan bugungi kun yoshlarining qay darajada xabardor ekanliklarini aniqlash maqsadida respandentlarimizga «Kasbiy kompetentlik" tushunchasi va uning mohiyati degan savollar bilan murojaat etdik.
Olingan natijalar shuni ko’rsatadiki, talabalarning harbiy ta’limni egallash jarayonida kasbiy mahorat tushunchasining muhimligini va afzalligini ta’kidlab o’tdilar, ularning fikricha mazkur bilimlar talaba yoshlarni kasbiy qiziqishini oshirishga, bilimlarini o’z vaqtida chuqur egallashga, qobiliyat, idrokni va irodani mustaxkamlashda muhim omil, vosita bo’lib xizmat qilishini ta’kidlab o’tdilar.