Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti olmaliq filiali

Ort - qalin ko’mir qatlamlari yoki ruda yotqiziqlarining gorizontal qalinligi bo’yicha o’tiladigan gorizontal kon lahimi.

Tutashtirma - bir -biriga yaqin joylashgan qiya lahimlarini o’zaro tutashtiruvchi gorizontal kon lahimi.

Gorizontal kon lahimlari ko’ndalang kesim yuzi to’g’ri to’rtburchak, trapetsiyasimon, gumbazsimon, aylana va boshqa shakllarda bo’lishi mumkin.

To'g'ri to'rtburchakli shakl kon bosimi faqat ship tomondan ta’sir qilib yon tomonlarda bo‘lmagan, ramali yoki aralash mustahkamlagichlar o‘rnatilganda qabul qilinadi. Kon lahimlari turg‘un tog‘ jinslaridan o'tilganda to‘g‘riburchakli shakl eng qulayi hisoblanadi.

Trapetsiyasimon shakl kon bosimi asosan ship tomondan bo‘lib yon tomonlardan unchalik kuchli ta’sir qilmagan hollarda tanlanadi.(3-rasm)

To'g'ri burchakli-svod shakli kon lahimlari monolit beton, sochratmabeton, ankerlar, kombinatsiyalashgan mustahkamlagichlar mustahkamlanganda va mustahkam turg‘un tog‘ jinslardan mustahkamlagichsiz o‘tilganda qo‘llaniladi.

Gumbazsimon shakl ship va zamin tomondan kon bosimi ta’siri katta, yon tomonlardan unchalik katta bo‘lmagan, lahim tosh-blokli, barcha tomonlari yopiq arkali mustahkamlagichlar bilan mustahkamlanganda qo’llash maqsadga muvofiq.

Aylana shakl lahim yumshoq va noturg‘un tog’ jinslaridan o‘tilib, kon bosimi barcha tomondan ta’sir qilib, lahim barcha tomonlari yopiq mustahkamlagichlar bilan mustahkamlangan hollarda qo‘llaniladi.



3-rasm.Trapetsiyasimon shakldagi yer osti gorizontal kon lahimi ko‘ndalang kesim yuzasining o’lchamlari.