Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti elektrodinamika va radioto

2.O‘tkazgichning yuza qarshiligi va undagi energiya yo‘qotishlari

Yuza effektini ko‘rib chiqish vaqtida, albatta, yuza qarshiligi parametrini ham hisobga olish zarur. Chunki, bu hodisa tufayli, samarali foydalanilayotgan yuza kamayadi va uning to‘lqinga bo‘lgan qarshiligi ortadi. O‘tkazgich sirtida elektr maydonining urunma tashkil etuvchisi va ekvivalent yuza toki zichliklari bir xil yo‘nalgan. Demak, ular orasida quyidagi bog‘liqlik mavjud

Proporsionallik koeffitsiyenti Z_s ni o‘tkazgichning yuza qarshiligi deb ataydilar. Chegaraviy shartlarga ko‘ra, Z_s uchun quyidagi ifodani yozish mumkin

(12.2)

Yuza qarshiligining aktiv tashkil etuvchisi esa

(12.3)

Bu ifodadan shuni anglash mumkinki, fazoni to‘ldirib turuvchi o‘tkazgichning yuza effekti ta’siri ostida erishgan qarshiligi yuza effekti mavjud bo‘lmagan Δ⁰ qalinlikka ega bo‘lgan metall bilan bir xil qiymatga ega bo‘ladi.

Shuni ham ta’kidlash kerakki, elektromagnit to‘lqinning metallda tarqalishi vaqtida yuzaga keladigan energiya yo‘qotishlari kompleks quvvat orqali ifodalanadi. Kompleks yo‘qotishlar quvvatini esa ekvivalent yuza toki va yuza qarshiligi yordamida ifodalash mumkin

. (12.4)

Ideal o‘tkazgich sirtidagi chegaraviy shartlardan kelib chiqqan holda ( ), kompleks quvvatni hisoblash uchun magnit maydon vektorining urunma tashkil etuvchisi qiymatini bilishning o‘zi kifoya. Avval aytilganidek, metallning sirtidagi maydon tuzilishi ideal o‘tkazgich sirtidagi maydon tuzilishiga juda ham o‘xshash. Shuning uchun, yo‘qotishlar quvvatini hisoblanilayotganda shart bajariladi deb qabul qilinadi. Bu taxmin hisoblashlar hajmini kamaytirgani holda, muhandislik amaliyoti uchun yetarlicha aniqlikdagi natijalarni bera oladi.