Ислом каримов номидаги тошкент давлат техника университети “Кончилик иши ва металургия” факултети

Ishchi maydon shakli va o’lchamlari
Uzoq muddat po’lat eritish elektr yoy pechlar silindr qatlam bilan qoplanib tayyorlangan. Pech devorlarining o’tga bardoshli futerovkasini g’isht bilan yashirish bu yerda nordon futerovka) yoki pech tagiga quritilgan va to’ldirilgan bloklar o’rnatilgan: bloklar magnezit, dolomite, toshko’mir qum aralashmasidan tayyorlangan.
Po’lat yoy pechlarda tezlik bilan po’lat eritish kerak bo’lib qolsa, pech devorlarining mustahkamligi yetarli bo’lmagan. Shuning uchun kuchlanishni oshiruvchi transformator qo’llaniladi. Pech devoir futerovkasidagi eng nozik joy, pechning past belbog’i hisoblanadi. Pechning past belbog’i, pechning yoyi bilan bir xil sathda turadi.
Shuning uchun oxirgi yillarda po’lat eritish yoy pechlarining devor futerovkasi uchun boshqa konstruksiyali pechlar ishlab chiqarilmoqda. Ba’zi hollarda faqatgina pech qatlamining shakli o’zgartiriladi, xolos.(silindrsimon o’rniga konussimon, silindrsimon shakl o’rniga yana boshqa shakllar va hokazo). Hozirgi zamon silindr konussimon qatlamli po’lat eritish yoyli pech futerovkasi moslamasi sxemasi rasmda berilgan.


Pechning futirovkasi sxematik rasmi.
Pech to’plami suv sovitish aylanasiga ega va u haroratbardosh magnizitoxromitli g’ishtlar bilan bajariladi. Bu g’ishtlar aylanma yamoq bilan to’ldiriladi. yuqori glinazyom va dinas g’ishtlardan qilingan bo’lib, pechga elektrodlar kirishiga mo’ljallangan. Bu materiallar magnizitoxrom g’ishtlariga qaraganda yuqori haroratda yuqori elektr qarshilikka bardoshli hisoblanadi. Ular elektrodlar orasida qisqa tutashuv oldini oladi. Ichki qatlam magnezitli, xrommagnezitli va magnezitoxrom aralashmasidan tayyorlangan g’ishtlardan iborat. Devorning narxi va mustahkamligi shu tartibda o’sadi. Devorning issiqlik izolyatsiya qatlami shamot g’ishtlaridan iborat. issiqlik izolyatsiyali sochma bo’lib, u bir va bir necha qatlam asbest listidan iborat. Bu listlar suyuq oyna bilan pechning ichki sirt qatlamiga yopishtiriladi.
Ochib-yopuvchi qumli aylanma pech devorlari bilan to’plam zichlanish vaqtida to’qnashuv bo’lmasligi uchun ishlatiladi. Chiqish teshigi orqali pech devorlari qilingan materialdan tayyorlanadi.
Pech pilobi shamot g’ishtlari bilan futerovkalanadi va bunda vanna burchagi 6 pilob burchagiga qarama-qarshi bo’lib, u otkos burchagidan kichik bo’ladi 8 va pechdan po’lat chiqqanda, pech egilish burchagidan ham kichik bo’ladi.
Pechning tagi zichlangan magnezit qatlam dan, magnezit g’isht bo’shlig’idan, bir necha qavat shamot g’ishtidan, issiqlik izolyatsiya sochmasidan, asbest listidan iborat. Ishchi oyna suv sovutish ramkasiga ega. Bu oyna oldin qo’llanilgan g’isht arklar o’rniga qo’yilgan. Bu esa pech kompaniyasini oshiradi. Oyna suv sovutgich qopqoq bilan yopiladi va uning ichki sathi o’tga bardoshli qatlam bilan futerovka qilinadi.