Bog'liq Islohotlarni chuqurlashtirish sharoitida boshqaruvning maqsadi, vazifalari va vazifalari.
Boshqaruv ilmining kelib chiqishi.
Ilmiy usulning boshqaruv muammolariga m untazam ravishda qo`llanilishi ilmiy boshqaruvning asosi bo`lgan. Ammo boshqaruv tafakkuri maktabi yaqinda kelib chiqqan. Boshqaruv ilmi Ikkinchi jahon urushi davrida Angliyada olimlar guruhi fuqarolar mudofaasi va o`t ochish pozitsiyalari inshootlarini optimal joylashtirish, kemaga qarshi bombalarni portlatish chuqurligini va transport karvonlarining konvoyini optimizatsiyalash kabi murakkab harbiy masalalarni yechish topshirig‘ini olganda paydo bo‘lgan. 50 - 60-yillarda uslubiyot yangilanib, bir qator o`ziga xos usullarga aylanib sanoatda muammolarni yechishda va har xil vaziyatlarda qaror qabul qilishda kengroq ishlatila boshladi. Bugungi kunda boshqaruv ilmining model va usullari quyidagi masalalarni hal qilishda ishlatiladi: shaharlarda transport oqimlarini boshqarish va aeroportlarda harakat jadvalini optim izatsiyalashda, universitetlarda sinf va auditoriyalar ish jadvallarini tuzishda, superMark e t va u n iv erMag lard a g ‘a m lan g a n m o llarn i b o sh q arish d a , Mahsulotlarning yangi turlarini ishlab chiqarishda, turli xil Mahsulotlarning reklamasiga xarajatlarni taqsim lashda, moddiy ta’m inlashni rejalashtirishda, zavodda turli xil Mahsulotlarni ishlab chiqarish uchun asbob-uskunalar va mehnat resurslarini taqsimlashda, mavsumga beysbol b o`yicha oliy liganing o`yin jadvalini tuzishda va h.k. Boshqaruv ilmining markaziy joyi tashkilot rahbarlarini tashkilotni bir butun holdagi narsa sifatida uning manfaatlari uchun tashkilot tarkibiy qismlarining o`zaro munosabatlari bilan bog‘liq muammolarni hal qihshda ilmiy asos bilan ta’minlashdan iborat. Bu ham tashkilotlar uchun muhimdir, lekin bu tamoyilni yirik tashkilotlarda qo`llash ixtisoslashtirishning yuqori darajasi tufayli qiyin bo`lishi m um kin. Cherchen, Akoff va Arnofflarning tasdiqlashicha: «Tashkilotda har bir funksional birlik (bo'linma, bo‘lim yoki sektor) umumiy ishning bir qismini bajarishga majbur. Shu har bir qism tashkilotning umumiy maqsadlariga erishish uchun zarurdir. Biroq, mehnatning bunday taqsim lanishining natijasi har bir funksio`lal bo`linma o`ziga tegishli bo`gan Maqsadlarini ishlab chiqishidan iborat. Masalan, ishlab chiqarish bo`limi, odatda, ishlab chiqarish chiqimlarini kamaytirish va ishlab chiqarish hajmini ko`paytirish bilan shug‘ullanadi. Marketing bo‘limi sotish hajm ining birligi chiqimlarini minimumga keltirish va u hajmni maksimumga chiqarishga harakat qiladi. Moliya bo`limi tashkilotning sarm oya yo‘naltirish siyosatini optimizatsiya qilishga urinadi. Kadrlarbo`limi yaxshi ishchilarni minimal chiqimlarda yollash va ularni tashkilotda ushlab qolishga bor kuchini sarflaydi. Bu maqsadlar har doim ham mohiyati bo‘yicha bir-biri bilan kelishmasdan ko'pincha bir-biriga zid bo'ladi». Qaror qabul qilishni modellash va munosib usullar bo'yicha idora xizmatlari mutaxassislari maqsadlar farq qilishi munosabati bilan mumkin bo`lgan murosalarni baholashga harakat qilib qarama-qarshi maqsadlarning balansini ta’minlab beradigan alternativ qarorlarni aniqlam oqdalar. Boshqaruv ilmi nuqtayi nazaridan yo`ldashuvni tushunish sizga idora mutaxassislari bilan m uo` ala qilishga va tashkilot muam m olarining unumli yechimini aniq ifoda qilib, ular bilan ishlashga yordam beradi.