|
2008 yil, 5 iyun, Nortgempton.
Qadrli Aziz!
Xatlaringizdan birida kishi o'z hayotini oqilona
nazorat qila olishi g'oyasi ummonda suzib
yurgan baliqning shu ummonni nazorat
qilishga urinishi kabi bo'lmagur (absurd)
g'oya, deb yozgan edingiz. Men Sizning
«Kutganimiz amalga oshmagan hollarda
o'zlikni bilish haqidagi fikr umidlarning
puchga chiqishi va ixlosning qaytishi oqibati
bo'ladi» degan jumlangiz haqida ko'p o'yladim.
Lekin tan olishim kerak: menga hayotni
nazorat qilish yoqadi. Har holda, meni yaxshi
bilgan odamlar men haqimda shunday
deyishadi. So'nggi vaqtlarga qadar men juda
qattiqqo'l ona bo'lib kelganman. Mening
qoidalarim ko’p (va ular agar ishonsangiz,
so'fiylarning qoidalariday uncha yoqimli
emas), ularda hech kimga yon bosish yo'q. Bir
kuni katta qizim meni bolalar hayotini
kavlashtirishda va har bir fikrlaridan va
istaklaridan gunoh axtarishimda aybladi.
Esingizdami, bir ashula bor edi. Men uni
yoqtirmas edim. «Nima bo'ladi, nima bo'ladi?»
- bu mening yo'lim emas, chunki men oqim
bo'ylab suza olmayman. Bilaman, Siz
dindorsiz, men esa - yo'q. Garchi bizning
oiladagilar hammamiz shanba kunlari bayram
qilsak hamki, men hatto o'zimning oxirgi marta
qachon ibodat qilganimni ham eslay
olmayman. Yo'q, esladim. Ikki kun oldin
oshxonada ibodat qilgan edim. Ammo bu
hisobga kirmaydi, chunki u ibodatdan ko’ra
shikoyatga ko'proq o'xshardi.
Ancha ilgari, kollejda o'qiyotganimda, sharq
dinlariga juda qiziqib qolgandim va buddizm,
dzen-buddizm haqida qo'p o'qigandim. Hatto
g'aroyibotlar shaydosi bo'lgan bir dugonam
bilan hindlarning ashramida (diniy-mistik
ta'lim maktabida) bir oy yashash rejasini ham
tuzgan edik, lekin bu qiziqish uzoqqa
bormagan edi. Bu qanchalik qiziqarli
ko'rinmasin, lekin hozirgi hayot nuqtai
nazaridan qaraganda uni qabul qilib
bo'lmaydi. Shundan buyon men bu boradagi
fikrimni o'zgartirmadim.
Mening dinga bo'lgan bu munosabatim Sizni
xafa qilmaydi, deb umid qilaman. Buni Sizga
befarq bo'lmagan insonning shunchaki ochiq
fikri deb qarang.
Sizga samimiyat bilan
Ella.
Azizam Ella!
Xatingiz menga Amsterdamdaligimda,
Malaviga ketay deb turganimda yetib keldi.
Menga OITS avjiga chiqqan va bolalarning
asosiy qismi yetimlar bo'lib qolgan qishloq
aholisi fotosuratlarini olish topshirig’ini
berishdi. Agar biron hodisa xalal bermasa,
to'rt qundan keyin qaytaman. Ko'ramiz.
Men bu holni nazorat qila olarmidim? Aslo!
Ammo ertagayoq boglanish bo'lishi uchun
o'sha yerdan turib Internetga kirish yo'lini
axtaraman. So'fiylar beshinchi elementni
(unsurni, ya'ni borliq asosida yotuvchi to'rt
unsurdan - suv, havo, olov va tuproqdan
keyingi unsurni) bo'shliq deb ataydilar. Bu biz
oddiy odamlar uchun tushunarsiz va nazorat
qilib bo'lmaydigan muqaddas unsur, lekin biz
uni hamisha anglay olamiz. Agar «nofaollik»
deganda insonning hayotda mutlaqo hech nima
qilmasligi va hayotga jiddiy intilmasligi
nazarda tutilsa, men bunday «nofaol»lik
g'oyasiga ishonmayman. Lekin men beshinchi
unsurga bo'lgan e'tiqodga isho- naman.
Menimcha, biz hammamiz ham Xudo bilan
shartlashib olganmiz. Har holda, men uchun
shunday bo'lgan.
So'fiylikka qadam qo'yganimda Xudoga kuchim
yetganicha hamma ezguliklarni qilishga va'da
berganman. Men hayotda o'zim tushuna
olmaydigan narsalar borligini qabul qilaman.
Menga narsalarning faqat ayrim qismlari,
bo'laklari ko'rinadi, xolos, lekin BUTUN reja
mening tafakkurim doirasiga sig'maydi. Siz
meni dindor deb hisoblayapsiz. Lekin unday
emas.
Men spiritualistman, bu esa boshqa narsa.
Dindorlik bilan ruhoniylik (spiritualizm)
orasida katta farq bor. Bizning davrimizda
ular orasidagi jarlik mislsiz chuqurlashib
ketgan.
Atrofimdagi jarayonlarni kuzatar ekanman,
hamisha qiyin holatda bo'laman. Biz, bir
tomondan, individuumning (ayrim olingan
shaxsning) Xudodan, hokimiyatdan,
jamiyatdan erkin ekaniga va narsalar ustidan
hukm yurita olishiga ishonamiz, ammo
ishonchimiz ortgan sari tobora o'z ichimizda
berkinib (cheklanib) borayapmiz, dunyo esa
tobora moddiylashib borayapti.
Ikkinchi tomondan esa, butun insoniyatda
ruhiylik jihati tobora ortmoqda. Biz uzoq
vaqtlar mobaynida tafakkurga (AQLGA)
tayanib yashab keldik, endi esa uning
ChEGARASI borligini anglashimizga to'g'ri
keladigan davr kelganga o'xshaydi. Bizning
davrimizda xuddi O'rta asrlarda bo'lgani kabi,
ruhiy portlash sodir bo'layotgani kuzatilayapti.
G'arbda tobora ko'pchilik odamlar o'zlarining
serg’alva hayotlarida ruhiyatlari uchun ichki
maydon ajratishga harakat qilmoqdalar.
Garchi ularning niyatlari ezgulik esa-da, lekin
amalga oshirish vositalari ko'pincha to'g'ri
emas. Ruhiyat eski ovqatga qo'shish mumkin
bo'lgan yangi ziravor kabi emas. Ya'ni u
tubdan yangilanishsiz, o'z hayotimizga
shunchaki qo’shib qo'yishimiz mumkin bo'lgan
narsa emas.
Men Sizning pazandachilikni yaxshi
ko'rishingizni bilaman. Siz Shamsning, butun
olam buyuk bir narsa pishirilayotgan kattakon
doshqozondir, degan gapidan xabardormisiz?
Unda nima pishirilayotgani bizga hozircha
noma'lum. Lekin biz nimaiki qilsak, his etsak
va o'ylasak, hammasi shu qaynatma tarkibiga
kiradi. Va biz o'zimizdan bu qozonga nima
solayotganimizni so'rashimiz kerak
Xafagarchiligimizni, qahru g'azablarimizni,
jahlimizni qo'shmayapmizmi? Yoki bu qozonga
Ishqimizni (mehru muhabbatimizni) va
mutanosiblik, uyg'unliklarimizni qo’sha
olayapmizmikin?
Sizga kelganda-chi, azizam Ella, insoniyat
pishirayotgan bu taomga Siz nima
qo'shayapman deb o'ylaysiz?
Men o'zim, Siz haqingizda o'ylagan vaqtimda,
chuqur tabassumimni qo'shayapman.
Sizga mehru muhabbat ila,
Aziz.
Do'stlaringiz bilan baham: |
