Ишнинг умумий тавсифи


I BOB. LEKSIK BIRLIKLAR BADIIY ASAR TILI  VA ADIB USLUBINI



Download 0,56 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/48
Sana31.12.2021
Hajmi0,56 Mb.
#257928
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   48
Bog'liq
said ahmad asarlarining leksik-stilistik xususiyatlari jimjitlik asari misolida(1)

I BOB. LEKSIK BIRLIKLAR BADIIY ASAR TILI  VA ADIB USLUBINI 

SHAKLLANTIRUVCHI VOSITA SIFATIDA 

 

Badiiy nutq obrazli va emotsional-ekspressiv ifodalilikka ega ekan, bunda 

tilning  kommunikativ  funksiyasi  bilan  emotsional-ekspressivlilik  funksiyasi 

qo’shilib ketadi.  Shunday ekan, badiiy asarni idrok qilish til qurilishini anglash 

orqali amalga oshiriladi.  

«Badiiy  nutq  stili  avtorlarga  asarning  estetik  ta’sirini  kuchaytirish  uchun 

tilning  barcha  leksik  va  grammatik  vositalaridan  ustalik  bilan  foydalanish, 

tanlash, shuningdek, yangidan-yangi ifoda vositalari yaratish imkonini beradi».

1

 

Yozuvchilarning  til  vositalaridan  foydalanishdagi  individual  ijodiy 



mahorati  turlichadir.  Badiiy  asar  tili  va  yozuvchi  uslubini  o’rganishda, 

ko’pincha,  leksik,  frazeologik  vositalar,  badiiy  tasvir  vositalari,  ijodkorning 

okkazional  so’z  va  ibora  yaratish  mahorati  kabi  masalalar  o’rganiladi

2

–yu, 



ularning fonetik va grammatik xususiyatlari e’tibordan chetda qoldiriladi. Lekin 

Said  Ahmad  asarlari  tahliliga  jiddiy  yondashilsa,  tilning  barcha  sathlari  uchun  

ham boy poetik material bera olishi kuzatiladi. 

Said  Ahmad  asarlari  tahlili  jarayonida   leksik unsurlardan  unumli  

foydalanganligining  guvohi  bo’lamiz. Ayniqsa, uning  so’z  qo’llash  san’ati  

diqqatga  sazovordir. 

Badiiy  matnni  lisoniy  tahlil  qilish  jarayonida yozuvchining  tildan  

foydalanish  mahoratini  namoyon  etadigan,  emotsional –  ekspressiv  ifoda  

semalari  qabariq  holda  reallashgan  leksik  birliklarni  aniqlash  va  ular  

adibning badiiy –estetik  maqsadiga  qay  darajada  xizmat  qilgani  haqida   

mulohaza  yuritish  talab  qilinadi. Buning  uchun   badiiy  asar  tilidagi  

ma’nodosh,  shakldosh,   zid  ma’noli,  ko’p  ma’noli,  tarixiy  va  arxaik  

                                                 

1

  Shomaqsudov A. va boshqalar. O’zbek tili stilistikasi. 



– 

T.,O’qituvchi, 1983. 

– 

B.30. 


 

2

  Aliyev  A.Yu.  Abdulla  Qodiriy  «Obid  ketmon»  qissasining  ba’zi  til  xususiyatlari//O’zbek  tilshunosligining 



aktual  masalalari. 

– 

T., 1985; O’zbek  adabiy  tili  tarixidan  materiallar.



  – 

T., 1986; Yo’ldoshev  M.  Cho’lpon 

badiiy  til  mahorati:  Filol.  fanlari  nomzodi…  diss.  avtoref. 

– 

T., 2000; Normurodov  R.U.  Shukur  Xolmirzayev 



asarlarining til xususiyatlari: Filol. fanlari nomzodi… diss. avtoref.

 – 


T., 2000. 

 



 

17 


so’zlar,  yangi  yasalmalar,  shevaga  oid  so’zlar,  chet  va vulgar  so’zlar  

ajratib  olinadi  va  asarga  nima  maqsad  bilan  olib  kirilganligi  izohlanadi.

1

 


Download 0,56 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   48




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish