Ишнинг умумий тавсифи

Muammoning  o’rganilganlik  darajasi.  Badiiy  adabiyot  tilini  o’rganish 

va  tahlil  qilishning  ham  nazariy,  ham  amaliy  masalalari  ko’pdan  buyon 

filologlarni  qiziqtirib  keladi.  Chunki muayyan  til  stilistikasining  rivojlanishida 

milliy badiiy adabiyot tilining ahamiyati kattadir.  

 

Badiiy asar tilida keng qamrovli til birliklari – fonetik, leksik, grammatik 

va  majoziy  vositalarni  kuzatish  mumkin.  Shu bilan  birga  ijodkorning  so’z 

boyligidan  o’ziga  xos  tarzda  foydalanishi,  morfologik  shakllar  va  sintaktik 

qurilmalarni  tanlashi  va  boshqa  jihatlarida  yozuvchining  individual  uslubi  ham 

yuzaga chiqadi.   

 

Rus 

tilshunoslari 

V.Vinogradov, 

L.V.Shcherba, 

A.Peshkovskiy,

 

A.I.Efimov,  G.O.Vinokur,  V.V.Timofeyeva,  D.E.Rozental,  V.M.Jirmunskiy,  

---

 

7 

M.P.Brandes,  N.M.Shanskiy,  L.A.Novikov,  M.I.Kojina  va  boshqalar  o’z 

tadqiqotlarida  badiiy asarlar tilini o’rganish masalasiga jiddiy e’tibor qaratdilar. 

O’zbek filologiyasida ham o’tgan asrning 40-yillaridan boshlab yozuvchi 

tili  uslubi,  badiiy  asar  tili  bo’yicha  tilshunoslar  ham,  adabiyotshunoslar  ham 

baravar tadqiqot olib bora boshladilar. Bunday ishlar, dastlab maqolalar tarzida, 

keyinroq  nomzodlik  va  doktorlik  dissertatsiyalarida  tadqiq  etildi.  Bu  tadqiqot 

ishlarida  badiiy  adabiyot  tili  muammolari  borasida  turlicha  qarashlar  mavjud. 

Masalan, 

S.Mamajonov, 

O.Sharafutdinov, 

N.Karimov, 

N.Shukurov, 

M.Sultonova, 

J.Tursunov, 

Y.Solijonov, 

G.Imomova, 

A.Boboniyozovlar 

masalaga  adabiyotshunoslik nuqtai  nazaridan  yondashsalar,  A.Shomaqsudov, 

Sh.Shoabdurahmonov, 

S.To’rabekova, 

B.Turdialiyev, 

Q.Samadov,  

A.Yu.Aliyev,  S.A.Karimov,  M.Yo’ldoshev,  R.U.Normurodov  kabi  olimlar 

tilshunoslik  aspektida  tahlil  qiladilar.

 

Mazkur  dissertatsiyada  badiiy  nutq  individualligining  lingvistik 

xususiyatlarini  ta’minlovchi  omillar  tilning  barcha  sathlari  doirasida  o’rganildi. 

SHu  bilan  birga  Said  Ahmadning  ijodi,  xususan, “Jimjitlik”  romani  ilk  bor 

lisoniy tahlil ob’ekti qilib olindi.