Ишнинг умумий тавсифи мавзунинг долзарблиги

ГУНГГУРС 1 Портлаш, ағдарилиш ва ш. к. натижасида юзага келадиган товушни, шундай товушга тақлидни билдиради.
АЛБАТ 1 Фикр, иш-ҳаракат ва ш. к. нинг қатъийлигини билдиради...
Лексеманинг луғатда қайд этилган биронта ҳам семемаси изоҳсиз қолмаслиги кераклиги юқорида айтилади. Лекин бу дегани лексеманинг луғатда қайд этилган ҳар бир семемаси шу ўринда изоҳланиши шарт деган лексема эмас. Изоҳли луғатда бундай йўл тутиш мумкин ҳам эмас. Чунки бундай йўл тутиладиган бўлса, луғат такрор ҳолдаги изоҳлар билан тўлиб кетади. Macалан, тилда маънодошлексемаларнинг кўплиги маълум. Уларнинг ҳар бирида айни бир семемага изоҳ берилаверса, луғатда такрорий изоҳларнинг қай даражада кўпайишига эътибор беришнинг ўзи кифоя деган қарашдан қочиш керак. Ана шу ҳолатга йўл қўймасликка, шу билан бирга, лексеманинг луғатда қайд этилган ҳар бир семемаси изоҳга эга бўлишини таъминлашга икки хил йўл билан эришилади: 1) лексемасемемасини таъриф, тушунтириш йўли билан изохлаш, яъни семемага изоҳ бериш; 2) лексемасемемасини бошқа лексеманинг семемасига ҳавола этмаслик. Булардан биринчиси лексемасемемасини изоҳбилан таъминлашнинг асосий йўли бўлиб, лексеманинг умумистеъмолга оид, адабий тилдаги семемаси (семемалари), албатта, ана шундай изоҳ билан таъминланади.
Иккинчи йўл эса ўзаро маънодошлексемаларни изоҳлашда уларни бир хил деб тушунига барҳам беради. Macалан,маънодошлексемалардан бири умумистеъмолга оид бўлса, бошқаси чегараланган қатламга мансуб бўлади; бири услубий жиҳатдан бетараф бўлса, бошқаси услубнинг бирон турига мансуб бўлади ва ҳоказо. Бу уларнинг семема фарқлари ҳисобланади.
Бош лексеманинг умумистеъмолга оид, адабий тилда кенг қўлланишда бўлган, услубий ва бошқа жиҳатдан бетараф бўлган семемаси (семемалари) ҳам изоҳланади. Бу лексеманинг синонимлари тегишли семемаси (семемалари) билан унга ҳавола этилмайди.
Лексемалар умуман эмас, балки семемаси, маълум семемалари билан синоним бўлади. Шунга кўра, изохли луғатда умуман лексемалексемага эмас, балки лексема маълум семемаси ёки семемалари билан бошқа лексеманинг семемасига ёки семемаларига ҳавола этилади. Луғат сўзлигида ана шу нарса ўзининг аниқ ифодасини топиши керак. Бунда агар бир семемали лексема бошқа бир шундай семемали лексемага ҳавола этиладиган бўлса, изоҳланган лексемада ҳеч қандай ўзига хослик уқилмай қолади. Мисол: