Қишлоқ хўжалигини илмий асосда йўлга қўймас

Озуқалар.
Замонавий маҳсулот балиқчилигида самарали 
боқишнинг аҳамияти. 
Балиқларни рационал озиқлантириш замонавий маҳсулот 
балиқчиликнинг асосидир. Балиқ етиштириш жараёнларининг 
интенсивлиги тобора ортиб борган сари озиқлантиришнинг 
роли ҳам ошади. Озиқлантириш орқали ҳовуз хўжаликларида 
70 фоиз, саноат балиқ хўжаликларида 100 фоизгача маҳсулот 
олинади. Маҳсулот балиқларини етиштиришда озуқага 
қилинадиган харажатлар умумий харажатларнинг камида 
ярмини ташкил этади.
Озуқанинг озуқавий қиймати бир неча позициялар бўйича 
баҳоланади:
• озуқа етарли миқдорда, маълум ҳажмга эга бўлиши 
керак ва балиқ уни катта миқдорда энергия сарф қилмасдан 
осонгина топиши ва истеъмол қилиши мумкин бўлсин;
• озуқа балиқ эҳтиёж сезганда осон етиша оладиган 
жойда доим бўлиши керак;
• озуқа таъми ва ранги жалб этувчанлиги, кимёвий 
жиҳатдан тўлиқ қийматли таркибга эгалиги, максимал 
миқдорда ҳазм қилиниши ва ўзлаштирилиши керак;
• озуқа тананинг барча энергия эҳтиёжларини 
қондириши, нормал ривожланишни ва максимал ўсиш 
суръатларини таъминлаши керак.

---

49
Интенсив усулда балиқ етиштириш
87–
китоб
Табиий сув ҳавзаларида балиқ табиий озуқа организмлари 
туфайли озуқа билан таъминланади, балиқ маҳсулдорлиги 
эса табиий озуқа миқдори билан тартибга солинади. Ҳовуз 
балиқчилик хўжаликларида табиий озуқа организмлари 
ҳисобига балиқ рационининг фақат бир қисмини таъминлаши 
мумкин.
Масалан, балиқ ҳовузларида бу қисм ўсишнинг 20-25 
фоизидан ошмайди, асосий қисми, яъни ўсишнинг 75-80 фоизи 
балиқларни махсус омихта озуқалар билан озиқлантириш 
натижасида рўй беради.
Балиқнинг тез ўсиши ва юқори маҳсулдорликка эришиши 
учун зарур миқдорда озуқа моддалари - оқсил, ёғ, углеводлар, 
минераллар, витаминлар ва бошқа баъзи биологик фаол 
моддалар билан таъминланган тақдирдагина амалга ошади, 
яъни балиқлар ҳаёт фаолияти учун етарли энергия билан 
таъминланиши керак.
Иштаҳа ошқозон ферментларининг секрециясини 
келтириб чиқаради, озуқа моддаларини ҳазм қилиш ва 
ўзлаштиришга ёрдам беради. Шу билан бирга, иштаҳа қондаги 
оралиқ метаболик маҳсулотларнинг таркибига, уларни тана 
ҳужайралари томонидан ассимиляция қилиш даражасига, 
озуқанинг ранги ва ҳиди, сувнинг ҳарорати ва газ режимига 
боғлиқ. Бироқ, балиқ етиштириш амалиётида фақат балиқ 
иштаҳасига таяниб бўлмайди - оқилона озиқлантириш илмий 
асосланган меъёрларга мувофиқ ташкил қилиниши керак. 
Чунки ортиқча озуқа ҳам озуқа етишмаслиги сингари зарарли 
ҳисобланади.