Қишлоқ хўжалигини илмий асосда йўлга қўймас

Балиқ ўтқазиш материалини етиштириш
Камалакранг гулбалиқ чавоқларини 25-30 грамм 
оғирликкача етказиш лозим. Балиқчилик нуқтаи назаридан 
бундай балиқлар балиқ ўтқазиш материали, деб аталади 
(уларни боқиш ҳавзаларига соладилар ва ундан товар 
балиқ етиштирадилар). Биологик нуқтаи назардан бу вояга 
етмаган организмлардир. Бу давр ўтказиладиган балиқчилик 

---

86
100 китоб тўплами
хўжалигининг майдони ўстириш майдони, деб аталади. 
Очиқ тизимларда икки йиллик мавсумий алмашинувда 
балиқ ўтқазиш материали бўлиб шу йилликлар ва бир 
йилликлар хизмат қилади. Юқори маҳсулдор озуқалар билан 
озиқлантиришда ҳамда дарё форели тез ўсганда (2-4 ой 
ичида) балиқ ўтқазиш материали бўлиб якка тартибдаги вазн 
25-30 грамм бўлган фингерлинглар (бармоқдек келадиган 
балиқлар) хизмат қилади.
Етиштириш даврида сув сифатига доир талаблар увил-
дириқ, личинка, чавоқлар ривожланишидаги талаблардан 
пастроқ бўлади. Оптимал ҳарорат 14-18 °С ҳисобланади, 
лекин майда балиқлар бундан ҳам паст кўрсаткичларда 
ўсади. Аралашган кислород таркиби 7 мг/л бўлиши мақбул 
ҳисобланади, 5 мг/л бўлганда ҳам балиқлар яхши ўсади. 
Товар балиқ етиштириш
Ушбу балиқчилик циклининг мақсади - 25-30 г дан 250 г 
гача бўлган камалак гулбалиқ етиштиришдир (ёки муайян 
ҳудудда оммабоп бўлган ўлчамгача, айрим ҳудудларда дарё 
форели 150 г да ҳам товар бўлиши, бошқасида - 300 г да 
товар бўлиши мумкин).
Товар балиқлар учун бассейнлар (тўғри тўртбурчак, 
квадрат, четлари думалоқланган) ўлчамларига кўра 
фарқланиши мумкин, чунки балиқлар ўсган ва уларга 
кўпроқ ҳажмда сув керак. Балиқчи бассейнни тезкорлик 
билан қуритиш ёки уни тўлдириш имкониятига эга бўлиши 
керак. Ҳажми 10-30 м
3
ли, сув сатҳи 1 м ли бассейнлар тавсия 
қилинади. Тўғри тўртбурчак бассейнларнинг нисбати 4:1 
дан 6:1 метр нисбатда бўлиши ўнгайдир. Думалоқ ва тўғри 
тўртбурчак бассейнларнинг майдони 20 м
2
гача бўлгани 
маъқул, албатта марказий сув кетишини таъминлаш зарур. 

---

87
Интенсив усулда балиқ етиштириш
87–
китоб
Ҳовузларнинг майдони 50-500 м
2
; узунлигининг кенглигига 
нисбати 8:1 дан 4:1 гача бўлгани маъқул. Ҳовузлар чуқурлиги 
1,5 м гача қилинади, сув сатҳи - 1 м гача бўлиши керак.
Товарбоп камалак ранг гулбалиқ учун ҳовузлар су-
зувчи, думалоқ ёки тўғри тўртбурчак бўлгани маъқул. 
Тўғри тўртбурчак ҳовузларнинг ён томони узунлиги ёки 
думалоқларининг диаметри 4-6 м, сувнинг чуқурлиги 2-3 м 
бўлгани маъқул. Унинг усти балиқлар ҳовузлардан сакраб 
чиқмаслиги учун 0,5 м га кўтарилиб туриши керак. 
Бассейнлар ва ҳовузлар учун тавсия қилинган зичлик 
300-350 балиқ/м
3
. Бассейнларга балиқларнинг ушбу сони 
учун мақбул бўлган ҳароратда 250-300 л/дақиқа/1000 балиқ 
ёки 0,9-1,3 л/дақиқа/кг балиқ қадалиши керак. 15 дақиқада 
сувнинг тўлиқ янгиланишини ташкиллаштириш зарур. Бу 
ҳолда 75 кг/м
3
балиқ самарадорлигига эришиш мумкин.
Ҳозирги пайтда, боқиш бассейнларининг балиқ 
маҳсулдорлиги 50-75 кг/м
3
, ҳовузларники - 30-60 кг/м
3
, 
ҳавзаларники - 20-35 кг/м
3
га етмоқда.