Қишлоқ хўжалигини илмий асосда йўлга қўймас эканмиз, соҳада ривожланиш бўлмайди

СЕЛЕКЦИЯ-НАСЛЧИЛИК ИШЛАРИ
Селекция ишларида наслли эчкилар такомиллаштири-
либ борилади. Соф зотлар урчитилади. Подалар ичида ти-
зимлар яратилади. Селекция гуруҳлари подаларида тизим 
ва тизимлараро урчитишга эътибор қаратилади.
Эчкичилик селекциясида танаси мустаҳкам, экстерьери 
яхши ривожланган, сермаҳсул ва насл сифати юқори дара-
жада бўлган эчкиларга эътибор қаратилади.
Наслдор эчкиларнинг маҳсулдорлик сифатини яхшилаш 
бўйича мунтазам танлаш ва саралаш ишлари йўлга қўйи-
лади. Селекция натижасида олинган авлодларнинг ирсий 
фойдали белгиларини юзага чиқаришда уларни мақбул 
озиқлантириш ташкил этилади. Эчкиларнинг биологик ху-
сусиятларини ҳисобга олган ҳолда энг мақбул даражада 
озиқлантириш ва яхши парваришлаш шароитини яратиш 
селекция самарадорлигини оширади.
Она эчкилар пуштдорлик хусусиятига қараб танланади, 
селекция учун ажратилган эчкилардан селекция подалари-
нинг гуруҳлари тўлдирилади, шунингдек уларнинг маҳсул-
дорлик сифат кўрсаткичлари баҳоланади. Маҳсулдорлиги 
аниқланган ёш эчкилардан янги гуруҳлар шакллантирилади 
ва подада яроқсиз, деб топилган эчкилар асосий пода тар-
кибидан чиқарилади.
Ёш улоқлар онасидан 4,5-5 ойлигида жинсларга ажрати-
лади. Бунда уларнинг тирик вазни, тана тузилиши ва маҳсу-
лот бериши авлод аждодлари бўйича ҳам ҳисобга олинади. 
Ёш улоқлар алоҳида гуруҳларга ажратилган ҳолда ўт-ўлан-
га бой яйловларда боқилади ва уларга қўшимча омухта ем 
озуқалари берилади.

---

73
Эчкичилик
78–
китоб
Эчкилар зот андозалари талабларига мувофиқ катта 
ёшдаги эчкилар, ёш улоқ ва наслдор такалар гуруҳларига 
ажратилиб баҳоланади. Эчкиларни март, апрель ойларида 
бонитировкадан ўтказиш энг қулай муддат ҳисобланади.
Бонитировка пайтида эчкилар насл сифати ва маҳсул-
дорлик даражаси ҳамда сут соғими ва тирик вазни бўйича 
баҳоланади.
Бонитировка маълумотларига асосланиб, эчкиларни қо-
чириш учун такалар сараланади. Селекция ишида фойда-
ланилаётган эчкилардан олинадиган наслларнинг маҳсул-
дорлигини янада ошириш чоралари кўрилади. Эчкиларда 
насл сифатини такомиллаштиришда элита ва I класс билан 
баҳоланган эчкилар танланади.
Кузги мавсумда қочириш олдидан зотли такалар яна 
бир бор кўрикдан ўтказилади. Подани яхшиловчи наслдор 
такалар авлодларининг сифати бўйича текширилгандан 
сўнг, она эчкилар билан жуфтлаштирилади.
Урғочи улоқлар оналарининг сифати билан таққослана-
ди, юқори маҳсулдор наслдор такалар билан қочириш учун 
бошқа қариндошлик даражасидаги она эчки сараланади.
Ҳар бир текшириладиган наслли такадан олинган авлод 
тирик вазнига, жуннинг ингичкалигига, узунлиги, ранги, қа-
линлиги, шунингдек, маҳсулдорлигининг юқорилиги бўйича 
баҳоланади.
Ёш улоқлар биринчи марта 4-5 ойлигида баҳоланади. 
Бунда насл сифатининг тавсифи бўйича наслдор таканинг 
ўхшашлиги аниқланади.
Ёш улоқларнинг баҳолаш якуни 12 ойлигида амалга 
оширилади. Улоқлар якка тартибда ҳар бир зотнинг андоза-
си кўрсаткичларига мувофиқ танланади.

---

74
100 китоб тўплами