Қишлоқ хўжалиги маҳсулотлари ишлаб чиқаришнинг иқтисодий самарадорлигини ошириш

3.2. Qishloq xo’jalik mahsulotlari ishlab chiqarishda xorijiy investitsiyalarni jalb etish 
samaradorligi 

Investitsiyalar har qanday ijtimoiy-iqtisodiy formatsiyalarda amalga oshiriladi. CHunki 

ular davlatni, tarmoq, korxonalar va nihoyat, aholining iqtisodiy negizini mustahkamlashga 
sarflanadi. Erkin bozor iqtisodi bosqichma–bosqich shakllantirilayotgan O’zbekiston 
Respublikasi qishloq xo’jaligini rivojlantirish maqsadida investitsiyalar sarflanishi ob’ektiv 
zaruriyat hisoblanadi. CHunki tarmoqni ustivor shaklda rivojlantirish uchun uning moddiy – 
texnika bazasini mustahkam ravishda barpo etish zarur. Buning uchun uni zamonaviy bino-
inshootlar, barcha turdagi zarur texnikalar, qishloq xo’jalik mexanizmlari, ichki irrigatsiya va 
melioratsiya inshootlari, serunum, tezpishar navlar, zotli, mahsuldor hayvonlar hamda aylanma 
vositalar va boshqa ishlab chiqarish vositalari bilan ta’minlash lozim.
Hozirgi davrda investitsion mablag’lar yangi, samarali texnologiyaga hamda intellektual 
mulkni barpo etishga ham sarflanishi maqsadga muvofiqdir. Bu muammoning to’g’ri, samarali 
hal etilishi ma’lum miqdordagi investitsiyalar sarflanishini ob’ektiv ravishda talab etadi. Demak, 
investitsiya mablag’lari tarmoqda doimiy va o’zgaruvchan kapitalni hamda intellektni barpo 
o’tish va ularni rivojlantirish hamda yuksaltirish uchun sarflanadi. U uzoq hamda qisqa 
muddatlarga sarflanishi mumkin. Agarda qishloq xo’jaligining asosiy vositalarini sotib olishga, 
qurishga hamda ularni kapital ta’mirlashga sarflansa, unda bu sarflar uzoq muddatga 
mo’jallangandir. Ularni asosiy kapitalga sarflangan investitsiyalar deb atashadi. SHu bilan 
birgalikda investitsiyalar qishloq xo’jaligining aylanma vositalariga ham sarflanadi. Ular qisqa 
muddatga sarflangan hisoblanadi. Demak, investitsiyalar natijasida qishloq xo’jaligini ishlab 
chiqarish vositalari barpo etilib, ularning ishga yaroqliligi tubdan yaxshilanadi.
Qishloq xo’jaligi ishlab chiqarish vositalariga sarflanadigan barcha mablag’lar 
investitsiyalar deb ataladi. Ular qishloq xo’jaligi (korxonalar)ning moddiy – texnika bazasini 
mustahkamlab, ishlab chiqarish jarayonlarini mexanizatsiyalashtirish, kimyolashtirish, 
elektrlashtirish, 
irrigatsiya-melioratsiyalashtirish 
natijasida 
xarajatlarni 
kamaytirib, 
yetishtiriladigan mahsulotlar hajmi ko’payishi va sifati yaxshilanishini, olinadigan daromad 
(foyda) so’mmasi oshishishni ta’minlaydi. Bu investitsiyalarni amalga oshirishning tub 
maqsadidir. 
SHularni e’tiborga olgan holda respublikada barqaror investitsion siyosat ishlab chiqilgan. 
U mamlakatda «Investitsiya faoliyati to’g’risida»gi, «CHet el investitsiyalari to’g’isida»gi (1998 
y) qonunlar va boshqa meyoriy hujjatlar asosida amalga oshirilmoqda. 
Investitsiyalar maqsad hamda vazifalariga ko’ra, quyidagi turlarga bo’linadi: 
-
kapital investitsiyalar; 
-
innovatsion investitsiyalar; 
-
ijtimoiy investitsiyalar. 

---

30 
Asosiy fondlarni barpo etishga va takror ishlab chiqarishga, shuningdek, moddiy ishlab 
chiqarishning 
barcha 
shakllarini 
rivojlantirishga 
sarflangan 
investitsiyalar