Қишлоқ ХЎжалиги ишлаб чиқаришини механизациялаштириш

ҚИШЛОҚ ХЎЖАЛИГИ ИШЛАБ ЧИҚАРИШИНИ МЕХАНИЗАЦИЯЛАШТИРИШ
1.17-расм. Тракторларда қўлланиладиган уч валли узатмалар
қутисининг тузилиши
(белгилар матнда келтирилган) 
Тракторнинг узатмалар қутиси
машина-трактор 
агрегатини 
иш 
бажариш 
жараѐнида 
тортиш 
каршилигининг чагараси ва рухсат 
этилган тезликларда ишлашини ва
энг муҳими узатма сонини тўғри 
танлаш орқали двигателни мақбул 
(оптимал) режимда, яъни уни
85…95 фоизга юкланган ҳолда 
ишлашини таъминлайди.
Трактор етакчи кўпригининг
вазифаси узатмалар қутиси валидан 
берилаѐтган буровчи моментнинг 
харакат йўналишини 90 градусга 
бурган ҳолда етакчи ғилдиракларга 
етказиб беришдан иборат.
Етакчи кўприкларнинг асосий 
механизмларига куйидагилар: бош
узатма, дифференциал, тормозлар, 
охирги 
узатмалар 
(ғилдиракли 
тракторларда) 
ѐки 
буриш 
механизми (занжирли тракторларда) 
киради. 
Шу 
билан 
бир 
каторда 
ғилдиракли тракорларда олди, орқа 
ѐки иккала кўприги ҳам етакчи 
бўлиши мумкин.
Занжирли тракторларда асосан 
орқа кўприги, тез юрар занжирли 
тракторларда эса аксинча олдинги 
кўприги етакчи бўлади. Кўпчилик 
ҳолларда тракторнинг орқа кўприги 
ғилдираклар томонидан тушадиган 
асосий юкламани ва кўприк ичидаги 
тишли ғилдираклар тишлашишидан 
ҳосил бўладиган кучланишларни 
ўзига оладиган қисм хисобланади.
Шу 
сабабли 
орқа 
кўприкка 
қўйиладиган асосий талаблардан 
бири 
корпус 
деталларининг 
мустаҳкамлигидир. Бундай талаб 
тракторларнинг 
олдинги 
етакчи 
ғилдиракларига 
ҳам 
тегишли 
хисобланади.
Назорат саволлари: 
1.
Трактор трансмиссиясининг вазифасини айтинг. 
2.
Узатиш сонини ўзгартириш усули бўйича трансмиссиялар қандай 
турларга бўлинади?
3.
Илашиш муфтасининг вазифаси нимадан иборат? 

---