Ishlashnu tashkil etish kafedrasi

rasm 3. Transporter VOS.414 

Lenta materiali – lenta 4Px800x2-TK-100    

  

Lentaning xarakatlanish  tezligi  

m/sek  

0,2  

Lentali barabana privodi  - motor reduktor ZMP-40-28    

  

Motor reduktor quvvati  kVt   0,75  

Valning aylanish tezligi   

ob/min  

28  

Gabarit olchamlari,  

mm: uzunligi  

  

6430 

eni  1165;  balandligi   1500; Set` napryajeniyasi  

V 380  

Massasi, kg  

340. 

 

Ayrim sabzavot va mevalarni saralovchi mashinada turli xil elaklar yordamida 

saralanadi. 

Sabzavot  va  mevalarni  qayta  ishlashda  ularning  navi  muhim  axamiyatga  ega. 

Qayta  ishlash  uchun  faqat  tavsiya  etilgan  navlardan  olingan  mahsulotlardan 

foydalanish zarur. Aks holda tayyor mahsulotning sifati ancha pasayadi.   

Inspeksiya. Inspeksiyalashda xom-ashyo ko’zdan kechirilib, tarkibidagi qayta 

ishlash  uchun  yaroqsiz  hisoblangan  qismlar  (zaxa  bo’lgan,  mug’orlangan,  noto’g’ri 

shakldagi,  etilmagan  va  hoqazo)  ajratiladi.  Inspeksiyalash  ba’zan  alohida  jarayon 

sifatida,  ba’zan  navlarga  ajratish  jarayoni  bilan  qo’shib  o’tkazilishi    mumkin. 

Inspeksiyalash 

jarayoni 

0,05-0,1 

m/sek 

tezlikda 

harakatlanuvchi 

lentali 

transporterlarda o’tkaziladi. Transporterning ikki tarafiga ishchilar qo’yiladi, ular bir-

biriga  xalaqit  bermaydigan,  bir-biridan  0,8-1,2  m  masofada  turadilar  va  onsonlik 

bilan transporterning o’rtasigacha qo’llari etishligi ta’minlanadi. 

Archish.  Xom-ashyoni  qayta  ishlashga  tayyorgarlik  ko’rishga  ularni  archish 

muhim hisoblanadi. Bunda kimyoviy, termik va mexanik usullardan foydalaniladi. 

Sabzavot  va  mevalarning  qoplovchi  to’qimalari  tarkibidagi  protopektin 

moddasi  ko’p  uchraydi.  SHu  sababli  sabzavot  va  mevalarni  bu  to’qimalardan 

---

21 

 

kimyoviy  usulda  ajratishda  protopektin  moddasini  parchalovchi  ishqor  moddalar 

qo’llaniladi. Masalan, shaftoli qaynab turgan 3% li, sabzi esa 3-6% li ishqorda 30-60 

sekund ishlansa po’sti tushiriladi. 

Sabzavot va mevalarni po’stdan termik usulda ajratishda qaynab turgan suvga 

solib olinadi. Ko’pincha pomidorni po’stdan tozalashda uni qaynab turgan suvga 1-2 

minut solib oltnadi yoki bu yordamida 10-20 sekund ishlanadi. Issiq suv faqat meva 

va  sabzavotlarning  po’stini  qizitib,  undagi  protopektin  moddasini  parchalaydi. 

Natijada sabzavot va mevalarning po’sti etdor qismdan tezda ajraladi.