“ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi” kafedrasi


Mulkchilik munosabatlarining sub’ekti



Download 450,89 Kb.
bet9/155
Sana27.03.2022
Hajmi450,89 Kb.
#513280
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   155
Bog'liq
Иқтисодиёт назарияси фанидан Маъруза матн

Mulkchilik munosabatlarining sub’ekti - mulk ob’ektini uzlashtirishda katnashuvchilar, mulkiy munosabatlarning ishtirokchilari. Bular jumlasiga ayrim kishilar, oilalar, axolining sotsial guruxlari, xududiy birlashmalar, xar-xil jamoalar, ijtimoiy, diniy Tashqilotlar va nixoyat davlat kiradi. Aytilgan sub’ektlarga karab uzlashtirish individual, oilaviy, ijtimoiy-sinfiy, xududiy va umummilliy tus oladi.
Ijtimoiy tabakalashgan jamiyatda uzlashtirish uzining darajasi va usuliga karab xar-xal buladi.


Uzlashtirish ikki yusinda boradi:
Birinchi, ishlab chiqarish resurslari, ya’ni, vositalarni uzlashtirish. Bunda, moddiy va mexnat resurslari ishlab chiqarish soxibining mulkiga aylangandan sung uzlashtiriladi. Ishlab chiqarishdagi uzlashtirish birlamchi. Bu erda ishlab chiqarishning xar ikkala omili xam birikadi, maxsulot va xizmatlar yaratiladi. Mana shu omillarning uzlashtirilishiga karab, mexnat natijalariga nisbatan mulk shakllanadi;
Ikkinchi, ishlab chiqarish natijalarini uzlashtirish-yaratilgan maxsulot-xizmatlarni, ularni sotishdan kelgan daromadni kimning mulkiga aylanishini bildiradi. Resurslar kimning mulki bulsa, natija xam uniki. Ammo bu xolat egalik kilish, foydalanish va tassarruf etish yaxlit xolda va bir sub’ekt ixtiyorida bulganda yuz beradi.
Demak, mulk mexanizmining xarakati biz yukorida kurgan eng avvalo mulkning manfaatdor sub’ektlari orkali utadi. Bozor Iqtisodiyoti sharoitida mulk sub’ekti uz mulkini bozorda tovar sifatida taklif kilishga majbur. Boshka tomondan, mulk ob’ekti kachalik samarali bulib kurinsa, mulkdor shunchalik kup xak oladi. SHunday kilib mulkdorga mulk ob’ektlaridan samaralirok foydalanishga kizikish uygotadigan omil-mulkning xarid kuvvatidir.
Mulkka munosabat Xo’jalikning okilona boshkarishda yana bir kator boshka manfaatlarni keltirib chikaradi. Xakikiy mulkdor bir kunlik manfaatlar bilan chegaralanib kolmaydi, agar ob’ekt kelajakda uniki bulib kolsa, mulkning kelajagi xakida uylash kerakligini yaxshi tushunadi. Mulkka bulgan kizikish mulkdorning mulk ob’ektiga nisbatan kizikishiga, unga nisbatan doimiy gamxurlik kilishi, ya’ni mulk to oxirigacha samarali natijalar berishi xakida barcha choralarni kurishiga katta turtki beradi .
Bozor munosabatlariga utish jarayonida mulk shakllari O’rtasidagi rakobat katta axamiyatga ega. Erkin rakobat natijasida rakobatga bardosh bera olmagan mulk shakllari chetga surilib koladi, mulkning boshka bir shakllari bilan aralashib ketadi.

Download 450,89 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   155




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish