“ishlab chiqarishda buxgalteriya hisobi” kafedrasi

4. Tadbirkorning shaxsiy xususiyatlari.
Tadbirkorlikdagi muxim omil bu tadbirkorning shaxsiy xususiyatlaridir.Tadbirkor bulishi uchun Tashqi xolatdan tashkari fakat shaxsan uziga bogliklik tomonlari borki, sarmoya va xukukiy muxit tula mavjud bulganda xam busiz u xakikiy tadbirkor bula olmaydi. Bu uning ishbilarmonlik, tijorat kobiliyatidir.
Ishbilarmonlik juda keng tushunchaga ega.Bu avvalo, nazariy va amaliy bilimlar yigindisi bulib, bunda birinchi navbatda, Iqtisodiyot asosini, aynan bozor Iqtisodiyotini bi-lish zarur.Ma’lumki, Iqtisodiyotni tushunmay, bozorning farkiga bormay turib tadbirkor bulish mumkin emas.Tad-birkorlar bozor Iqtisodiyotining ijodkorlaridir. CHunki ular oddiy ijrochi emas, balki bozor Iqtisodiyoti, uning munosabatlari, mexanizmlariga ijobiy yondashuvchilar, ri-vojlantiruvchilardir,bozor tugrisidagi tushunchani kengaytiruvchi, uning turliligini ta’minlovchi real xolatini boyituvchi shaxslardir.
Bozorni uz vaktida sezib borish, uning xolatini oldindan kura bilish, bozorning ertangi talab darajasida ish kurish xar tomonlama bilimdon, sezgir, utkir bulishni talab etadi.Bu axoli turmush darajasi, daromatlar xarakat, turli tabakadagi axoli talabining uzgarib borishini oldindan bilish va barcha ishlab chiqarish, tijorat faoliyatini shu xolatga moslashgan xolda uzgarib borish uchunintilish demakdir.
Buning uchun tadbirkor xar tomonlama bilimdon bulmogi zarur. SHundagina u mazmunan ishbilarmon bulishi mumkin. U zamonaviy texnika, texnologiya, Tashqilotchilik, bilimdonlikdarajasida bulmasa, orkada koladi, rakobatga bardosh bera olmaydi va bozor ishtirokchisi sifatida yukori darajaga erisha olmaydi. Tadbirkor ish yuritish soxasida barcha omil, chora-tadbir, vokealikka bir xil munosabatda bulib, xammasini uz dikkat markazida tuta bilish kobiliyatiga ega bulishi kerak.
Bulardan tashkari, tadbirkor xakikiy insoniy kobiliyatlari va xususiyatlarga ea bulishi kerakki,u xakikatdan xam ish boshi, Tashqilotchi, boshkaruvchi, kupchilikni birlashtira olish kabiliyatiga ega shaxs bulishi zarur. Amaliyotda uz shaxsiy manfaatini xalq manfaati bilan boglovchi, xalq uchun zarur ishlarni uz xisobiga bajaruvchi, xomiylik kiluvchi tadbirkorlar juda kup. Xar tomonlama ilgor, yukori madaniyatli, xalqparvar va xalq oldida katta obruga ega badavlat tadbirkor-soxibkorlar ayniksa rivojlangan Iqtisodiyoti yukori darajadagi mamlakatlarda oddiy xolatdir.
Tadbirkor shakllanishiga bir kator omillar ta’sir etadi:
Ma’lumoti, xarakteri, oilaviy ta’sir, oldingi ish va xayotiy tajribasi, uz ishiga munosabati, rejalari.
Bozor Iqtisodiyotini shakillantirish jarayonida yukori malakali tadbirkorlarga ega bulish uchun ma’lum ishlarni amalga oshirish kerak. Bu avvalo mutaxasislar tayyorlash, ukitish va ukish jarayonlarni shunga karatish demakdir.
Mamlakatlarda bu soxada juda katta ishlar olib borilmokda va mutaxassislar tayyorlashda muxim uzgarishlar yuz bermokda. Tadbirkor-biznesmenlar tayyorlash kengaytiril-mokda, etakchi mamlakatlarda ukishga minglab yoshlar yuborilmokda. Ukish, ukitish, mutaxassislar tayyorlash bozor talabi asosida kayta kurilmokda.