Ishlab chiqarishda boshqaruv” fakulteti “iqtisodiyot” kafedrasi

O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA
MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI
FARG’ONA POLITEXNIKA INSTITUTI
“ISHLAB CHIQARISHDA BOSHQARUV” FAKULTETI
“IQTISODIYOT” KAFEDRASI
“EKONOMETRIKA” FANIDAN
LABORATORIYA ISHI

Bajardi: 61-19 I guruh talabasi
Maxkamov Saidafzal Saidkamol-o’gli

Qabul qildi: Rahmonnazarov P


FARG’ONA – 2021

Laboratoriya mashg’uloti № 5
Kerakli texnik vositalar:
Pentium-4 shaxsiy kompyuteri.

Kerakli dasturiy vositalar:
MS EXCEL jadvalli protsessor.

Ishning maqsadi: Talabalarga ekonometrik masalalarni kompyuterda modellashtirishni o’rgatish.
1-topshiriq. Mamlakatlarning YaIM(Y)ining o’rtacha ish haqi(X₁), migratsiya (X₂) va ishsizlik darajasi(X₃) o’rtasidagi bog’liklar asosida mamlakat iqtisodiy rivojlanishini baholang.
Buning uchun biz berilgan ma’lumotlarni Excel jadval protsessoriga kiritib regressiya va korrelyatsiya koeffitsiyentlarini aniqlaymiz.


Malumotlarni kiritganimizdan so’ng I7 katakni belgilab, korrelyatsiya koeffitsiyentini aniqlash uchun kursorni I7 katagiga qo’yib, menyu qatoridan Сервис bo’limini ochamiz va «Анализ данныx» buyrug’ini tanlab, muloqat oynasidan «Корреляция» ni tanlaymiz. Quyidagi muloqat oynasi namoyon bo’ladi. (Agar «Анализ данныx» bo’lmasa, uni Надстройка orqali hosil qilish mumkin).


Korrelyatisya koeffitsiyentini aniqlashda Х ning qiymatlarini kiritamiz. Bunda X qiymatlari D5:G24 oraliqdagi qiymatlarni kiritamiz. Va so’ngra aniqlanayotgan ma’lumotlarimizni yangi listda chiqishini belgilab oldim.

Biz model sifatini baholashda omillarning o’zaro bog’liqligini, bog’lanish zichligini aniqlab oldik.

Keyin esa biz regressiya tenglamasini tuzush uchun kursorni I7 katagiga qo’yib, menyu qatoridan Сервис bo’limini ochamiz va «Анализ данныx» buyrug’ini tanlab, muloqat oynasidan «Регрессия» ni tanlaymiz. Quyidagi muloqat oynasi namoyon bo’ladi. (Agar «Анализ данныx» bo’lmasa, uni Надстройка orqali hosil qilish mumkin)


Muloqat oynasidagi Вxодной инtервал Y to’g’risidagi belgini bossak va jadvaldan Y ustunini belgilasak quyidagi hosil bo’ladi. So’ngra X ustunini belgilab OK ni bosamiz.

Bu yerda ок tugmasini bosganimizda quyidagi natijaviy oynani hosil qilamiz:
Bu natijani quyidagicha tahlil qilish mumkin:
Коэффиценты va Y-пересечение kesishmasida turgan -37507,0051 soni a₀ ning bahosini, Коэффиценты ва пересечение x₁ kesishmasida turgan 0,099 soni a₁ ning bahosini Коэффиценты ва пересечение x₂ kesishmasida turgani -1096,581 a₂ ning bahosini bildiradi. Коэффиценты ва пересечение x₂ kesishmasida turgani 1057,174 a₃ ning bahosini bildiradi.

Omillarning ta’siri asosida ularning grafiklarini ko’rishimiz mumkin.


Xulosa
Biz bu laboratoriya mashg’ulotida mamlakatlarning YaIM ga bog’liqligini ko’rib chiqdik. Bunda YaIMning miogratsiya, ishsizlik va o’rtacha ish haqiga bog’liqligini regressiya va korrelyatsiya koeffitsiyentini aniqlash yordamida uning sifatini baholadik. Regressiya tenglamasi y= -37507,0051+0,099x₁+ -1096,581x₂+1057,174x₃. Bunda YaIMning o’zgarishi quyidagicha:

• 
  Ta’sir etuvchi omillar o’zgarmagan holda natijaviy omil -37507,0051ga o’zgaradi;
  
• 
  Ta’sir etuvchi omillardan migratsiya va ishsizlik o’zgarmagan holatda va boshqa omillar ta’siri o’zgarmaganda o’rtacha ish haqining o’zgarishi natijaviy omilni 0,099 ga o’zgartiradi.
  
• 
  Ta’sir etuvchi omillardan o’rtacha ish haqi va ishsizlik o’zgarmagan holatda va boshqa omillar ta’siri o’zgarmaganda migratsiyaning o’zgarishi natijaviy omilni 1096,581 ga o’zgartiradi;
  
• 
  Ta’sir etuvchi omillardan o’rtacha ish haqi va migratsiya o’zgarmagan holatda va boshqa omillar ta’siri o’zgarmaganda ishsizlik o’zgarishi natijaviy omilni 1057,174 ga o’zgartiradi;