Ishlab Chiqarish Xarajatlari

---

Ishlab Chiqarish Xarajatlari 
12a-21 guruhi talabasi Abduraxmonov javlonbek 

---

Ishlab chiqarish xarajatlari tushunchasi va uning tarkibi 
Ishlab chiqarish Xarajatlari – 
Tovar va xizmatlarni ishlab 
chiqarish va iste’molchilarga yetkazib berishga qilinadigan 
barcha sarflar tushuniladi.
Ishlab chiqarish sarf-xarajatlari 
tarkibiga xom-ashyo, asosiy v ayordamchi materiallar, 
yoqilg’i va energiya harajatlari, ish haqi va ijtimoiy sug’urta 
ajratmalari, foiz to’lovlar va boshqa harajatlar kiradi. 
Yuqoridagi barcha sarf harajatlarning puldagi ifodasi 
mahsulot tan narxini tashkil etadi. 
 

---

Ishlab chiqarish xarajatlarini ikkiga bo’lib o’rganish mumkin: 

Bevosita ishlab chiqarish xarajatlari
; 

Muomala xarajatlari
. 
Muomalara xarajatlari 
– bu xarajatlar tovarni sotish jarayoni bilan bog’liq bo’lib, 
shu tovarni ishlab chiqaruvchidan olib iste’molchiga yetkazgungacha ketgan 
sarfflarga aytiladi. Ularning o’zi ham ikkiga bo’linadi. 

Qo’shimcha muomala xarajatlari
– tovarlarni o’rash, qadoqlash, saralash, 
transport va saqlash xarajatlari hisoblanadi va mahsulotning tan narxiga qo’shilib 
boradi va foydadan undirib olinadi. 

Sof muomala xarajatlari
- oylik maosh, marketing va reklama xarajatlari kabi 
qo’shimcha xizmatlarga sarflangan xarajatlar kiradi va u mahsulot tan narxiga 
qo’shilmaydi. 

---

---

Ishlab chiqarish hajmining o’zgarishi ta’siriga qarab xarajatlarni o’zgarishi. 
•