Ишлаб чиқаришнинг метрологик асослари

 
2.2. O’zbekiston Respublikasi Vazirlar maxkamasining 
metrologiya to’g’risidagi qarorlari 
 
Respublikamizda yuqori davlat hokimiyati dalolatnomalari bo’lib 
Oliy  Majlis  tomonidan  qabul  qilinadigan  qonunlar  hisoblanadi. 
Respublikamizning  asosiy  qonuni  – 
O’zbekiston  Respublikasi 
Кonstitusiyasidir.
  Alohida  sohalarda  qonunlar  majmuasi  kodekslar 
deb  nomlanadi.  Mehnat  haqida  qonunlar  kodeksi,  jinoyat  kodeksi  va 

---

 
31 
boshqalar.  Qonuniy  metrologiyaning  asosiy  dalolatnomalaridan  biri 
bo’lib  sifatsiz,  standartlarga  yoki  texnikaviy  shartlarga  nomuvofiq 
mahsulotni  qayta–qayta  yoki  katta  o’lchamda  ishlab  chiqarish  uchun 
jinoiy  jazoni  ko’zda  tutuvchi  jinoyat  kodeksining  muvofiq  moddasi 
hisoblanadi.  
 
Metrologiya  bo’yicha  qonuniy  dalolatnomalar  bo’lib  hukumat 
qarorlari  hisoblanadi.  Ulardan  birinchisi  1918  yilda  “O’lchovlar  va 
og’irliklar xalqaro metrik tizimini joriy etish haqida”gi dekret bo’lgan. 
14.01.1941  yilda  “Davlat  qiyoslashi  va  tamg’alanishi  majburiy 
bo’lgan  tekshirish  o’lchash  asboblari  va  o’lchovlar  haqida”gi  qaror 
chiqdi.  1983  yilda  qonuniy  metrologiya  sohasida  hukumatning 
“Mamlakatda  o’lchashlar  birliligini  ta’minlash  haqida”gi  eng  muhim 
qarori qabul qilindi.  
 
O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  huzuridagi  Vazirlar 
Mahkamasi  1992  yil  29  aprelda  211  –  sonli  “O’zbekiston 
Respublikasi  standartlar,  metrologik  qoidalar  va  o’lchash  vositalari 
ustidan  davlat  nazorati  haqidagi  qonunni  tasdiqlash  to’g’risida”gi 
qarorni  nashr  qildi,  bunda  O’zbekiston  respublikasida  standartlar  va 
o’lchash  vositalari  ustidan  davlat  nazoratining  asosiy  vazifasi, 
mahkamaviy  bo’ysinuvi  va  mulk  shaklidan  qat’i  nazar  vazirliklar, 
idoralar,  korxonalar  va  turli  tashkilotlar  bilan  ta’minlash  ekanligini 
ko’zda tutadi. 
 
1993 yil 2 martda O’zbekiston Respublikasi Prezidenti huzuridagi 
Vazirlar 
Mahkamasi 
tomonidan 
“O’zbekiston  respublikasida 
standartlash  bo’yicha  ishlarni  tashkil  qilish  haqida”gi  93-sonli  qaror 
qabul  qilindi.  O’zbekiston  Respublikasi  mustaqilligi  e’lon  qilinishi 
munosabati  bilan,  respublikada  standartlashtirish,  metrologiya  va 
sertifikatlashtirish milliy tizimini yaratishning asoslari qurildi. 
 
Shu  munosabat  bilan  sobiq  Davstandartning  respublika  hududida 
joylashgan tashkilotlari bazasida O’zbekiston davlat standartlashtirish, 
metrologiya  va  sertifikatlashtirish  markazi  (O’zdavstandart)  tashkil 
qilindi. 
 
Bu  qarorda  respublika  hududida  standartlashtirish  ob’ektlariga 
qo’yiladigan  talablarni  aniqlovchi  me’yoriy  hujjatlar  toifasi  oldindan 
kelishib olindi, shuningdek O’zbekiston respublikasi standartlashtirish 
davlat  tizimining  asosiy  prinsiplari  va  O’zbekiston  davlat 

---

 
32 
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish markazi haqidagi 
qonun tasdiqlandi.  
 
1993  yil  dekabrda  O’zbekiston  Respublikasi  Oliy  Majlisi 
tomonidan  respublikada  metrologiya  bo’yicha  faoliyat  Davlat 
boshqaruvini 
tartibga 
soluvchi 
“Metrologiya 
to’g’risida”gi 
O’zbekiston Respublikasi Qonuni qabul qilindi.  
 
2002  yilda  O’zbekiston  Respublikasi  Prezidenti  huzuridagi 
Vazirlar  Mahkamasi  tomonidan  “Standartlashtirish,  metrologiya  va 
mahsulot  va  xizmatlarni  sertifikatlashtirishni  takomillashtirish 
bo’yicha choralar haqida”gi 342-sonli qaror qabul qilindi. Bu qarorda 
O’zbekiston 
Respublikasi 
Vazirlar 
Mahkamasi 
huzuridagi 
O’zbekiston 
davlat 
standartlashtirish, 
metrologiya 
va 
sertifikatlashtirish 
markazi 
(O’zdavstandart)ni 
O’zbekiston 
standartlashtirish, 
metrologiya 
va 
sertifikatlashtirish 
agentligi 
(“O’zstandart” agentligi)ga aylantirish qaror qilindi.