Ишлаб чиқариш муҳитининг микроиқлим шароитлари

Ишлаб чиқариш муҳитининг микроиқлим шароитлари
Ишлаб чиқариш муҳитининг микроиқлим шароитлари


Режа.
1. Иқлим кўрсаткичлари ва унинг инсон саломатлигига таъсири.
2. Ишлаб чиқариш микроиқлимининг гигиеник меъёрлари.
3. Мўътадил иқлим шароитини яратиш.
4. Меҳнатни илмий асосда ташкил этиш.


1.Иқлим кўрсаткичлари ва унинг инсон саломатлигига таъсири.
Ишлаб чиқариш муҳитида иқлим шароитини ифодаловчи кўрсаткичлар, ҳавонинг ҳарорати, нисбий намлиги, ҳаво босими ва ҳавонинг ҳаракат тезлигидан иборат бўлиб, ҳаммаси биргаликда кишининг иш қобилиятига, меҳнат унумдорлигига ва инсон организмидаги биологик ўзгаришларга катта таъсир кўрсатади
Инсон танасидаги доимий мўътадил ҳарорат, модда алмашув жараёни туфайли марказий нерв аъзосининг фаолияти орқали бошқариб турилади.
Инсон учун оромбахш, мўътадил иқлим шароити деганда, юқорида айтилган ҳаво ўлчамларининг ўзаро мутаносиблиги тушунилади. Бу мутаносиблик одам танасида ҳарорат одам танасида ҳарорат алмашуви реакциясини ҳеч қандай зўриқишсиз кечишини ҳамда ўзида ҳузур-ҳаловат сезиши ва шу билан бирга ишчанлик қобилиятини юқори бўлишлигини таъминлайди.
Маълумки ҳароратнинг 18-25⁰С, нисбий намликни 40-70% ва босимнинг 740-760мм. см устунида бўлиши, одам танаси ва уни ўраб турган ҳаво ўртасидаги ҳарорат алмашинуви жараёнига кучли таъсир кўрсата олмайди, чунки бундай шароитда муҳитлар ўртасидаги иссиқлик алмашинуви муфассал ва қолдиқсиз кўчади, яъни танадан чиқаётган иссиқлик тезлиги унинг ҳавога сингиб кетиш тезлигига тенг ҳолда алмашинади. Агар ҳавонинг ҳолатида бундай мутаносиблик бузилса, шу муҳитда ишлаётган одамнинг саломатлигида ҳам ўзгариш пайдо бўлади.
Муҳитнинг ҳарорати 18-25⁰ С бўлганда одам танасидан чиқаётган иссиқлик нурланиш ёки ҳарорат алмашинуви қонуни асосида ҳавога қуруқ ғубор ҳолатига секин тарқалади, 30⁰ С дан юқори ҳароратда эса буғланиш содир бўлади, яъни танадаги ортиқча иссиқлик мушаклардан сизиб чиқаётган қувват таъсиридан йўл-йўлакай тўқималардаги туз эритмаларини ювиб, тери сиртида тер шаклида пайдо бўлади.
Муҳитнинг ҳарорати ошган сари тананинг иссиқлик узатиш қобилияти сусайиб боради, буғланиш жараёни эса тўхтовсиз ортиб боради, натижада организм тез ҳолсизлана бошлайди. Агар ҳаводаги нисбий намлик 80 фоиздан ортиб кетса танадан ажралиб чиқаётган тернинг буғланиши қийинлашади ва натижада тана билан муҳит ўртасидаги ҳарорат алмашуви бузилади.
Агар ҳаво ҳаракати тезлиги ошиб кетса тана билан ҳаво ўртасидаги ҳарорат тафовути кескин орта боради, шу сабабдан организм тез совий бошлайди, ва натижада шамоллаш билан боғлиқ хасталиклар келиб чиқади.