5. Shaxstıń erk sapaları
Kisiniń shıdamlılıǵı óz sapaları, yaǵnıy kúshi, etikalıqlıǵı, ǵárezsizligi tárepinen ayırım jaǵdaylarda túrlishe
kórinetuǵın boladı. Shıdamlılıq málim kúshke iye boladı, birpara jaǵdaylarda shıdamlılıǵı kúshli, basqa jaǵdaylarda bolsa
kúshsiz kórinetuǵın boladı. Kúshli shıdamlılıqge kosmonavtlarning shıdamlılıǵı mısal boladı. Kisi erk-ıqrarınıń kúshsizligi onıń júdá arzımas qıyınshılıqlarınıń da enga almasligida kórinedi. Mısalı, qandayda bir jumıstı
orınlawǵa yamasa qandayda bir jumıstı baslawǵa ózin májbúr ete almaydı. Shıdamlılıq kúshi - ózin tuta biliwde, batırlıq, qatańlıq, shıdamlılıq hám shıdamlılıqta kórinetuǵın boladı. Ózin tuta biliw - kisiniń aldına qoyǵan
maqsetleriniń ámelge asırıwǵa qarsılıq etetuǵın ishki jaǵdayın engishda kórinetuǵın shıdamlılıq bolıp tabıladı.
Ózin tuta biliw awrıw sezimin, tolıqıw, qáweter hám ǵázepti engishda kórinetuǵın boladı. Ózin tuta biliw usı waqıtta kereksiz bolǵan reflekslarga, ádetlerge jol qoymaw bolıp tabıladı. Batırlıq - adamlıq turmısı hám
omonligi ushın qáwipli bolǵan qarsılıqlardı engishda kórinetuǵın kúshli shıdamlılıq. Mısalı, parashyutchi hár gezek sakraganda batırlıq etedi. Batırlıq ózin tuta biliw menen baylanıslı. Ǵárezsizlik - shıdamlılıqlik
háreketler motivlarında hám usınıń menen birgelikte qarar qabıllawda kórinetuǵın boladı. Ǵárezsizliktiń mánisi sonnan ibarat, adam óziniń jumıs - háreketleriniń dógerek - átirapdagilarining qısıwı,
tosınarlı tásirler menen emes, bálki óz isenim ıqtıqatların, bilimleri hám tiyisli jaǵdayda qanday jumıs tartiw kerekligi haqqında qıyallarına tıykarlanıp belgileydi. Ǵárezsizliktiń qarama -qarsı tárepi tasirlanuvchanlik bolıp tabıladı. Bul sonnan ibarat, bunda adam ózgelerdiń tásirine tez beriledi, hám de onıń
háreket motivları ózinde quram tapqan jeke qarawlar, isenim isenimler tiykarında emes, bálki sırtdan kórsetilgen tásir nátiyjesi retinde payda boladı. Qatańlıq -oylap qoyılǵan qarardı tabıslı ámelge
asırıwdı támiyinleytuǵın oǵada zárúrli sapa bolıp tabıladı. Qatańlıq adamnan uzaq waqıt dawamında hesh bir pasaymaydigan shıdamlılıqlik zor beriw hám kúsh - quwattı talap etedi. Belgilengen maqsetke erisiwdegi
qıyınshılıqlar adamdı hayiqtirmaydi, iyiwmay intila baradı. Qaysarlıq - adam aqılǵa say tiykarlarǵa iye bolıwǵa qaramay háreket qılıw illetinen, ilgeri az oylap qabıl etilgen qarardan waz keshiw qábiletine ıyelewi bolıp tabıladı. Qaysarlıq real jaǵdayǵa tik qaramay, ózgergen jaǵdayǵa epshillik menen
iykemlese almaslik bolıp tabıladı. Mine sonday jaǵdaylarda adam erk-ıqrarınıń sustligi kórinetuǵın boladı.
Do'stlaringiz bilan baham: |